احمد میرهادی
علی اشرف جعفری
علیرضا آقاشاهی
ناصر تیمورنژاد
اسماعیل باغجری
علیرضا غفاری فرجه

اسپکتروسکوپی مادون قرمز نزدیک فناوری نسبتا جدیدی است که توانایی تجزیه اجزا تشکیل دهنده خوراک و تخمین میزان مواد مغذی را دارد . این روش علاوه بر ساده بودن از دقت بالایی برخوردار بوده وتجزیه نمونه سریع انجام می پذیرد . این تحقیق به منظور بررسی کارآیی این روش ‭(NIRS ) ‬در مقایسه با روشهای رایج و متداول طراحی شده بود . در این راستا حداقل‮‭30‬ نمونه برای هر کدام از مواد علوفه ای که شامل یونجه ، شبدر، علوفه جو و بقایای ذرت دانه ای و نمونه های کنسانتره ای که شامل ذرت ، جو و گندم استفاده گردید که آماده سازی آنها در شرایط یکسان انجام شد سپس هر کدام از نمونه ها به دو بخش تقسیم شده : یک بخش برای تعیین ترکیبات شیمیایی خوراک با استفاده از روش های شیمیایی متداول شامل ماده خشک ،پروتیین خام ، ‭NDF‬،‭ADF ‬فیبر خام ، چربی خام ،خاکستر و قابلیت هضم آزمایشگاهی ، و بخش دوم برای تعیین همان ترکیبات با استفاده از روش طیف سنجی اشعه مادون قرمز نزدیک ‭(NIR) ‬مورداستفاده گرفتند . در روش ‭NIRS ‬اولین قدم کالیبراسیون دستگاه می باشد و اینکار برای صفات مورد بررسی با یک سری نمونه هایی که ترکیبات آن ها مشخص است پذیرفت و با بکار گیری روش های آماری متفاوت مانند روش رگراسیون خطی چندگانه‭( MLR) ‬، معادلات رگراسیون چند متغیره تهیه شدند و صفات فوق الذکر برای نمونه مختلف این بررسی تخمین زده شدند .مقایسه داده های ‭NIR ‬و نتایج بدست آمده از آزمایشات متداول شیمیایی نشان داد که میزان دقت برآورد صفات کیفی در نمونه ها مورد بررسی قابل اعتماد هستند و در اکثر صفات دارای همبستگی بالایی بوده اند بخصوص در خصوص شبدر و علوفه جو صادق می باشد. کلیدواژه ها: مواد خوراکی دام، اسپکتروسکوپی اشعه مادون قرمز نزدیک ‭(NIRS) ‬، ترکیبات شیمیایی