نگار یزدانی جهرمی - دانشگاه شهید باهنر کرمان
محمدهادی فرپور - دانشگاه شهید باهنر کرمان
مصطفی کریمیان اقبال - دانشگاه تربیت مدرس تهران

کانی های رسی یکی از مهمترین اجزا خاک به شمار می روند که بربسیاری از خصوصیات فیزیکی ، شیمیایی، و بیولوژیکی خاک اثر می گذارند به این لحاظ شناخت و نحوه تشکیل و تبدیل این کانی ها و یافتن سایر مشخصات و ویژگیهای آن ها برای درک بهتر از تشکیل و تکوین خاک امری ضروری و لازم به نظر می رسد. ترانسکت رفسنجان - سرچشمه به عنوان منطقه مطالعاتی انتخاب گردید. به منظور تعیین روندکانی های رسی پروفیلهای یک، چهار و پنج انتخاب شده و به ترتیب از افقهای Bk,Btk,BK انها طیف پراش اشعه ایکس تهیه گردید. دیفرکتوگرام پراش اشعه ایکس نمونه ها حضور کانیهای پایل گورسکیت، ایلیت، کائولینیت واسمکتیت را اثبات می نماید. درمنطقه ایران مرکزی با خشک شدن دریاچه تنیس شرایط تشکیل پالی گورسکیت به صورت پدوژنیک به وجود امده است. به نظر می رسد که پالی گورسکیت های منطقه مورد مطالعه از این نوع می باشند. همچنین با نزدیک شدن به منطقه سرچشمه بهدلیل افزایش رطوبت کانی پالی گورسکیت حذف گردیده و کانی اسمکتیت کانی غالب منطقه می گردد که به دلیل ناپایدار بودن پالی گورسکیت درمناطق مرطوبت و تبدیل آن به اسمکتیت می باشد. کانی های ایلیت و کائولینیت درمناطق خشک امکان تشکیل ندارند و بنابراین از ماده مادری به ارث می رسند.