احمدرضا محمدزاده - عضو هئیت علمی بخش تحقیقات خاک و آب مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خ

روند روزافزون فرسایش و از بین رفتن خاک سطحی، پایداری تولید محصولات زراعی را در سرتاسر کشور تهدید می کند. مدلسازی فرآیندهای مختلفی که در خاک صورت می گیرد نقش بسزایی در پیش بینی رفتار یک سیستم و درک صحیح تر از سازوکارهای حاکم بر آن دارد . شبیه سازی فرسایش از طریق برداشت اعماق مختلف خاک سط حی در کرتهای آزمایشی شیوه مناسبی برای ارزیابی روابط بین فرسایش و قدرت تولیدی خاک و کمی نمودن آن می باشد. به منظور بررسی تأثیر میزان تخریب ناشی از اعمال مدیری ت های مختلف در کاهش قدرت تولید خاک با شبیه سازی فرسایش و برداشت مقادیر مختلف خاک و نیز مصرف کودهای شیمیایی برای جبران توان تولیدی خاک، در سالهای زراعی76-75 و77-76 در ایستگاه تحقیقات دیم شیروان واقع در 180 کیلومتری شمال غربی مشهد در خاکی لومی fine, loamy, mixed, mesic, Fluentic Xerochrepts) آزمایشی در قالب طرح اسپلیت پلات در پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا درآمد . در کرتهای اصلی مقادیر مختلف برداشت خاک سطحی ( 0 ،5 و 10 و 15 سانتی مترو در کرتهای فرعی تیمارهای مختلف کود فسفر 0، 30 ، 60 کیلوگرم در هکتار ) و نیتروژن0، 30 و 60 کیلوگرم در هکتار ) به صورت فاکتوریل قرار داشت . منبع فسفر کود س وپرفسفات تریپل و منبع نیتروژن کود اوره بود . رقم بذر مورد استفاده گندم سرداری بود که به میزان 100 کیلوگرم در هکتار در کرتهای فرعی به ابعاد 9 6 متر کشت گردید . نتایج حاصل از دو سال آزمایش نشان داد که افزایش عمق برداشت خاک سطحی همراه با * کاهش معنی دار تولید ماده خشک بود و تولید دانه و کاه نیز از روند مشابهی پیروی می کرد. اثرهای متقابل عمق با نیتروژن یا فسفر بر تولید ماده خشک، دانه و کاه معنی دار نبود . به نظر می رسد که علاوه بر عناصر غذایی نیتروژن و فسفر سایر ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک بر قدرت تولیدی خاک تأ ثیر گذار می باشند و این ویژگیها را که به یکباره از بین رفته اند نمی توان به سادگی از طریق مصرف کودهای شیمیایی جبران نمود

فرسایش، کودهای شیمیایی، قدرت تولیدی خاک