عادل میرمجیدی هشتجین
بهجت تاج الدین
اصلان عزیزی

امروزه، محصولات گلخانه ای مانند گوجه فرنگی، خیار و فلفل دلمه ای به وفور در گلخانه کشت می شوند اما استفاده بیش از حد قارچ کش ها برای افزایش عمر نگهداری این محصولات، یکی از مشکلات بزرگ در سلامت جامعه است. همچنین، باقیمانده سموم و کودهای شیمیایی مصرفی در تولیدات گلخانه ای، موجب تهدید روزافزون سلامت مصرف کنندگان شده است. حال آن که پس از تهیه محصولات گلخانه ای، به کارگیری بسته-بندی های مناسب، می تواند ماندگاری آن ها را افزایش دهد. بنابراین، این تحقیق با هدف بررسی و تعیین بسته-بندی مناسب برای خیار گلخانه ای تهیه شده از مصرف چای کمپوست به جای کودهای شیمیایی مرسوم در فرموله کردن کشت هیدروپونیک انجام شد. در فاز نخست این تحقیق، خیار گلخانه ای طی کشت هیدروپونیک باز در گلخانه در شرایط کاملا طبیعی، روی بستر کشت تغذیه شده با محلول های غذایی حاوی تیمارهای 0، 25،50، 75 و 100% چای ورمی کمپوست تولید شد. پس از برداشت محصول، در روز صفر و طی مدت نگهداری در شرایط سردخانه، صفات کمی و کیفی مربوط به خیار تازه و بسته بندی شده اندازه گیری گردید. در فاز دوم تحقیق، تاثیر نوع ماده بسته بندی، اتمسفر تغییر یافته فعال و غیر فعال و استفاده از جاذب رطوبت بر ماندگاری محصول گلخانه ای خیار بررسی شد. بدین منظور محصول خیار در 3 نوع فیلم بسته بندی شامل پلی اتیلن، پلی پروپیلن و فیلم نانویی و به دو شکل شامل با جاذب و بدون جاذب رطوبت، به روش اتمسفر فعال با دو نوع ترکیب گازی G1 (3 درصد اکسیژن، 5% دی اکسید کربن، و 92% نیتروژن) و G2 (3 درصد اکسیژن، 15% دی اکسید کربن، و 82% نیتروژن) و اتمسفر غیر فعال بسته بندی و طی مدت چهار هفته در دماهای 6 و 8 درجه سلسیوس نگهداری شد. نتایج نشان داد که نمونه های تغذیه شده با ورمی کمپوست نسبت به نمونه شاهد کمترین افت وزن را داشتند و پس از تیمار شاهد، تیمار کودی 50 درصد ورمی کمپوست بهترین عملکرد را داشت. در دمای 6 درجه سلسیوس پوشش پلی پروپیلن با ترکیب گازی G1 در حالت بدون جاذب و با ترکیب گازی G2 در هر دو حالت (کاربرد جاذب و بدون جاذب) و دمای 8 درجه سلسیوس در حالت اتمسفر تغییر یافته غیر فعال با دو پوشش پلی اتیلن و پلی پروپیلن و در هر دو حالت کاربرد جاذب و بدون جاذب رطوبت از کمیت و کیفیت نسبی بهتری در مقایسه با سایر تیمارها بود. واژه های کلیدی: خیار گلخانه ای، ورمی کمپوست، فیلم بسته بندی، جاذب رطوبت، اتمسفر فعال، اتمسفر غیرفعال