محمدهادی صادقی
مجتبی زاهدی فر
عبدالمهدی کبیری فرد
عزیزالله شبانی
علی صابری
حمیدرضا جهانبخش
حماسه حق پرست
افشین قطبی
محمود دشتی زاده
امیرارسلان کمالی

این پژوهش به منظور بررسی تاثیر عمل آوری فیزیکی (خرد کردن وخیس کردن) برگ درخت خرما بر عملکرد پرواری گوساله های نر دورگ بومی- هلشتاین انجام شد. این آزمایش در قالب یک طرح کاملا تصادفی با 4 تیمار شامل 1- برگ خرمای درشت خرد شده 2- برگ خرمای ریزخرد شده 3- برگ خرمای درشت خرد شده و خیس شده در آب و 4- برگ خرمای ریزخرد شده و خیس شده در آب، با استفاده از 16 راس گوساله دورگ بومی- هلشتاین (در هر تیمار 4 تکرار) با وزن اولیه 4/89±247 کیلو گرم به مدت 3 ماه اجرا شد. میزان استفاده از برگ درخت خرما 19 تا 23 درصد جیره بود. میانگین افزایش وزن روزانه گوساله هایی که از برگ درخت خرمای ریز یا درشت خرد شده و خشک یا خیس شده با آب استفاده کردند، اختلاف معنی داری در ماه های مختلف و کل دوره پروار نداشت. همچنین میانگین خوراک مصرفی روزانه گوساله هایی که از برگ درخت خرمای ریز یا درشت خرد شده و خشک یا خیس شده با آب استفاده کردند، در ماه های دوم، سوم و کل دوره پروار اختلاف معنی داری (0.05> P) داشت. گوساله هایی که از برگ درخت خرمای خیس شده با آب یا ریز خرد شده استفاده کردند ماده خشک مصرفی بالاتری داشتند (0.05> P). ضریب تبدیل خوراک گوساله هایی که از برگ درخت خرمای ریز یا درشت خرد شده و خشک یا خیس شده با آب استفاده کردند، اختلاف معنی داری در ماه های مختلف و کل دوره پروار نداشت. بنابراین، می توان از برگ خرمای درشت خرد شده بدون خیس کردن یا خرد شدن بیشتر حدود 19 تا 23 درصد در تغذیه گوساله های پرواری استفاده کرد.واژه های کلیدی: برگ درخت خرما، عمل آوری فیزیکی، پرواربندی، گوساله، استان بوشهر.