محمد کریمی
مسعود قدسی
جواد باغانی
اسماعیل صدیقی
رضا ابراهیمی
محمد روشناوندی
علیرضا عصاری شهری

به منظور تعیین اثر سطوح مختلف آب آبیاری بر میزان عملکرد، حجم آب مصرفی و کارآیی مصرف آب و خصوصیات زراعی محصولات در سیستم تناوب زراعی پنبه-گندم در منطقه معتدل خراسان رضوی، آزمایشی در ایستگاه تحقیقات گناباد با استفاده از طرح کرت های دوبار خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمار روش خاک ورزی در سه سطح (بدون شخم، شخم متداول و شخم کاهش یافته) در کرت های اصلی، تیمار مدیریت بقایا (در سه سطح شامل بدون بقایا، حفظ 30 درصد بقایا و حفظ60 درصد بقایا) در کرت های فرعی و سطوح مختلف آب آبیاری در سه سطح (50، 75 و 100 درصد آب مورد نیاز بر اساس سند ملی آب) در کرت های فرعی فرعی قرار گرفت. به منظور اطمینان از مقدار آب اعمال شده به تیمارها و توزیع یکنواخت آب در تیمارها، از روش آبیاری قطره ای با استفاده از نوارهای تیپ استفاده شد. بیشترین میزان عملکرد پنبه از تیمار خاک ورزی متداول با حفظ 60% بقایا و سطح آبیاری 75 درصد به میزان 3576 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. بیشترین میزان کارایی مصرف آب پنبه از تیمار خاک ورزی متداول با حفظ 60% بقایا و سطح آبیاری 50 درصد به میزان 58/0 کیلوگرم در مترمکعب حاصل شده است. بیشترین میزان عملکرد گندم از تیمار بدون خاک ورزی با حفظ 30% بقایا و سطح آبیاری 100 درصد به میزان 6249 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. بیشترین میزان کارایی مصرف آب گندم از تیمار بدون خاک ورزی ، بدون بقایا و سطح آبیاری 50 درصد به میزان 57/1 کیلوگرم در مترمکعب حاصل شد. واژه های کلیدی: کشاورزی حفاظتی، بهره وری آب آبیاری، تناوب، کم خاک ورزی، بی خاک ورزی، پنبه، گندم