معرفت مصطفوی راد
علی احسان نصرتی
مهران غلامی
امین نوبهار
محمد حسین افزاز

به منظور ارزیابیتوده هایمحلی سیر(Allium sativum L.) ایران در شرایط اقلیمی گیلان (رشت)،آزمایشی در طی سال های زراعی 1396-1393بر اساس طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در استان گیلان (رشت) و در سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل 20 توده محلی سیر بود.در این آزمایش، بین توده های محلی سیر از نظرتمامی صفات مورد مطالعه تفاوت معنی دار داشت. همچنین، اثر متقابل توده های محلی سیر و سال بر صفاتی نظیر وزن بیولوژیک تک بوته، وزن سوخ، عملکرد تر بیولوژیک، عملکرد تر سوخ، شاخص برداشت سوخ تر و خشک و طول سیرچهدر سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. نتایج نشان داد که توده محلی تالش (2) بالاترین ارتفاع بوته (39/58 سانتی متر) را داشت. ولی، بالاترین ارتفاع ساقه سیر (86/24 سانتی متر)، قطر ساقه (25/16 میلی متر) و تعداد برگ ها (07/13عدد) به ترتیب در توده محلی سیر مریانج، توده محلی علی آباد و سلولان مشاهده گردید. بالاترین عملکرد تر بیولوژیک سیر در هکتار (13098کیلوگرم) و عملکرد تر سوخ سیر (8183کیلوگرم) و تعداد سیرچه در هرسوخ سیر (13/10 عدد) به توده محلی سیر تالش (1) اختصاص داشت. در این مطالعه، بیشترین شاخص برداشت سوخ تر در توده آستارا (69/79 درصد) به دست آمد. همچنین، توده محلی آستارا بالاترین طول سیرچه (06/13 میلی متر)، عملکرد خشک بیولوژیک (6982 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد خشک سوخ سیر (5310 کیلوگرم در هکتار) و بالاترین شاخص برداشت سوخ خشک در توده محلی آستارا (23/76 درصد) را نشان داد.توده محلی شیراز کمترین عملکرد خشک بیولوژیک (2820 کیلوگرم در هکتار) و شاخص برداشت سوختر (24/44 درصد) را دارا بود. نتایج نشان داد که توده های محلی سازگار با شرایط اقلیمی منطقه بیشترین عملکرد بیولوژیک و سوخدر واحد سطح داشتند.بدین ترتیب، توده های محلی تالش (1) و آستارا در راستای افزایش عملکرد سوخ سیر در شرایط اقلیمی منطقه می تواند قابل توصیه باشد.کلمات کلیدی: سازگاری، صفات زراعی، عملکرد سوخ، توده.