ابوالحسن صادقی پناه
علی اصغر مسگر
حسین پیری
علیرضا آقاشاهی
نادر پاپی
نادر اسدزاده
هدی جواهری بارفروش

هدف از این تحقیق بررسی اثر استفاده از قوچ های غیرخویشاند با فنوتیپ مناسبدر گله بزرگ گوسفند نژاد شالبر صفات تولیدمثل مادران (نسل پایه) و سرعت رشد،ابعاد بدن، سن بلوغ، سن اولین جفتگیری و عملکرد تولیدمثلی فرزندانبود.بدین منظور، در یک گله بزرگ 2000 راسی، تعداد 200 راس شیشک ماده هم سن (یک و نیم ساله) به دو گروه آزمایشی 100 راسی تقسیم شدند. یک گروه با قوچهای هم گله ی خود و گروه دیگر با قوچهایی از گله ای در منطقه دیگر (غیر خویشاوند) تلاقی داده شدند.بره های ماده حاصل از دو نوع تلاقی تحت شرایط یکسان و در یک گله پرورش و وزن، ابعاد بدن، حجم دنبه آنها هر دو ماه یکبار تا سن 5/1 سالگی ثبت گردید. در سن ده ماهگی اولتراسونوگرافی انجام شده و وضعیت تخمدان ها بررسی گردید ودر سن یک و نیم سالگی جفتدهی انجام شد. پس از زایش، اطلاعات مربوط به صفات تولیدمثلی بره میش ها در شکم اول ثبت شد. نرخ آبستنی، بره زایی و بره گیری و نیز کیلوگرم بره از شیر گرفته به ازای هر راس میش درمادرانی (شیشک های نسل پایه)که با قوچ های غیرخویشاوند آمیزش کردند، بهتر از گروه خویشاوند بود. صفات رشد (وزن و ابعاد بدن) در فرزندان (بره میش های) دو گروه تفاوتی نداشت. در سن ده ماهگی ظهور علایم بلوغ در بره میش های حاصل از تلاقی غیرخویشاوندی مشهودتر بود، اما در پی آبستنی در سن یک و نیم سالگی، صفات تولید مثلی در شکم اول بین دو گروه تفاوت معنی داری نداشت. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که حتی در گله های بزرگ گوسفند شال تلاقی تصادفی با قوچ های هم گله می تواند نرخ زنده مانی رویان و در نتیجه نرخ آبستنی و تولید بره را کاهش دهد. لذا پیشنهاد می شود که چرخش قوچ در زیرگروه های حداقل هفتگانه در هر سال انجام شود و یا قوچ از گله های دیگر تامین شود.کلید واژه ها: شیشک ماده شال، قوچ غیرخویشاوند،رشد، بلوغ، عملکردتولیدمثل