مجید امانی
مسعود لطیفیان
سید ناصر موسوی
اسماعیل راه خدایی
عزیز تراهی

نخل خرما (Phoenix dactylifera L.) یکی از محصولات مهم و استراتژیک در استان خوزستان می باشد. در سال های اخیر براثر پدیده ریزگردها پوسیدگی میوه خرما شدید شده است. پوسیدگی های قبل از برداشت، از مهم ترین بیماری هایی هستند که به میوه خرما خسارت می زنند و سبب کاهش کیفیت و بازارپسندی آن می شوند. به منظور بررسی اثرات ریزگردها بر شدت خسارت پوسیدگی میوه خرما طی سال های 95-1393 قارچ های هوابرد عوامل بیماریزا با استفاده از تشتک پتری حاوی محیط کشت سیب زمینی، دکستروز، آگار (PDA) و میوه های آلوده در نخلستان جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل گردید. پس از بررسی نمونه ها در آزمایشگاه پژوهشکده خرما و میوه های گرمسیری، فراوانی نسبی غالب ترین قارچ های عامل پوسیدگی میوه خرما در نخلستان، هنگام بروز گرد و غبار تعیین شد. نتایج نشان داد که 9 گونه قارچ متعلق به 8 جنس در نمونه های تشک های پتری و میوه های آلوده شایع هستند. قارچ های Alternaria alternata, Aspergillus niger Fusarium proliferatum, وRhizopus stolonifer از تشک های پتری و میوه های دارای علایم پوسیدگی و آلوده به ریزگرد، جداسازی و شناسایی شدند. قارچ های غالب متعلق به جنس های Alternaria و Aspergillus بود. بالاترین تعداد جدایه های قارچی مربوط به Aspergillus niger (با 23 جدایه و فراوانی 9/35%) و پس از آن Rhizopus stolonifer (با 21 جدایه و 8/32% فراوانی) بود. همچنین نتایج نشان داد که این پدیده علاوه بر کاهش کمیت و کیفیت میوه، در افزایش خسارت بیماری های مهم میوه خرما تاثیر معنی داری دارد و سبب افزایش پوسیدگی های قارچی قبل از برداشت میوه ها می گردد. اهمیت پوسیدگی های میوه متاثر از این پدیده طی مرحله خلال و اوایل مرحله رسیدن میوه است. با نشستن گرد و غبار بر روی میوه های خرما در نخلستان در شرایط نسبتا مرطوب، شدت خسارت پوسیدگی به مقدار 53/8 درصد افزایش داشت.واژه های کلیدی: قارچ هوابرد، خوزستان، ریزگرد، پوسیدگی میوه