مهدی جلائیان
فرزاد مجیدی شیلسر
مریم خشکدامن
جلیل حاجی زاده

در سال های اخیر کنه ها به تدریج به نگرانی بزرگی در شالیزارها تبدیل شده اند. علی رغم این که گونه های مختلفی از کنه ها در نقاط مختلف دنیا به عنوان آفت روی برنج معرفی شده اند ولی تاکنون هیچ گزارشی از وجود این کنه ها روی محصول برنج در ایران وجود ندارد. این پروژه با هدف جمع آوری، شناسایی و تعیین پراکنش جغرافیایی کنه ها در مزارع برنج استان گیلان اجرا شد. تمام نمونه برداری ها از مزارع برنج مناطق مختلف استان گیلان و به فاصله ی زمانی دو هفته و به صورت تصادفی انجام شدند. برگ های آلوده ی برنج و غلاف هایی که دارای علایم سوختگی باکتریایی برگ بودند جدا شده و داخل یک کیسه ی پلاستیکی به آزمایشگاه منتقل شدند. همچنین با استفاده از دستگاه موقعیت یاب جغرافیایی نسبت به ثبت مختصات جغرافیایی محل نمونه برداری اقدام شد. در این پژوهش در مجموع سه خانواده (Tetranychidae، Phytoseiidae و Blattisociidae)، چهار جنس (Tetranychus، Typhlodromus، Neoseiulus و Lasioseius) و هفت گونه شامل سه گونه کنه ی آفت (T. urticae، T. truncatus و T. neocaledonicus) و چهار گونه کنه ی شکارگر (Typhlodromus caudiglans، Neoseiulus barkeri، Neoseiulus imbricatus و Lasioseius extremus) شناسایی شدند. از بین آن ها، شش گونه (سه کنه ی آفت و سه کنه ی شکارگر) برای اولین بار در ایران روی محصول برنج گزارش می شوند. علاوه بر این سه گونه ی شکارگر جمع آوری شده در این پژوهش برای اولین بار در دنیا از روی گیاه برنج گزارش می شوند. همچنین کنه ی شکارگر N. imbricatus به عنوان یک شکارگر بالقوه فعال در مزارع برنج استان گیلان معرفی می شود. نقشه ی پراکنش تمام گونه ها در استان گیلان با استفاده از نرم افزار ArcGIS 9.3 ارایه شده است.واژه های کلیدی: آفت، شکارگر، شالیزار، Oryzae sativa، GIS