آرمان بخشی جهرمی
حسن علی پور
لادن شفیعی
رها زارعی
حسین مرادی
نجمه کارگر

در صنعت شیر، «کیفیت» رکن بسیار اساسی است که نمی توان به بهانه افزایش کمیت، از آن چشم پوشی نمود. با توجه به گزارش های ارایه شده توسط محققین مختلف در ایران، وضعیت بار میکروبی شیر خام تولیدی بخصوص در شرایط سنتی در ایران از شرایط مطلوبی برخوردار نیست. این پژوهش به بررسی عوامل تاثیرگذار بر کیفیت بهداشتی شیر تولیدی در گاوداری های شهرستان کرمان پرداخته است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی همبستگی است و داده های مورد نیاز بوسیله پرسشنامه و با بهره گیری از فن پیمایش جمع آوری شده است. منطقه مورد مطالعه، شهرستان کرمان و جامعه آماری این تحقیق عبارت بود از کلیه گاوداران شهرستان کرمان که حداقل دارای دو راس گاو شیری بودند. تعداد نمونه با استفاده از جدول نمونه گیری رجسی و مورگان 134 نفر مشخص گردید. روایی صوری پرسشنامه توسط پانلی از متخصصان تایید و پایایی متغیرهای پژوهش با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ، در دامنه 67/0 الی 79/0 محاسبه شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که اکثریت گاوداران، فاقد سابقه شرکت در برنامه های ترویجی مرتبط با بهبود کیفیت شیر می باشند. مهمترین و متداول ترین منبع کسب اطلاعات برای آنها، در مرحله اول سایر گاوداران و سپس کارشناسان شبکه دامپزشکی بوده است. اکثریت قریب به اتفاق گاوداران، برای کاهش بار میکروبی دارای انگیزه نسبتا زیادی می باشند. تحلیل رگرسیون مشخص کرد که متغیر حجم گاوداری، مهم ترین متغیر تاثیرگذار بر بار میکروبی شیر می باشد. لذا پیشنهاد می گردد زمینه شکل گیری گاوداری های صنعتی و یا حداقل نیمه صنعتی، در دستور کار سیاستگزاران قرار گیرد.واژه های کلیدی:بار میکروبی، گاودار، عوامل انگیزشی و دانشی، تولید شیر بهداشتی