نیما پورنگ
محمد صدیق مرتضوی
رضا دهقانی
کاظم جوکار
لیلی محبی نوذر
ناصر آغاجری
یوسف آفتابسوار
سعید تمدنی
عیسی کمالی
کیوان اجلالی
بهنام دقوقی
محمد رضا صادقی
فریبا اسماعیلی
پرستو محبی
محمد رنجبریان

در این تحقیق به منظور ارزیابی مخاطرات احتمالی در آزمایشگاههای پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان و طبقه بندی آنها، از روش "تجزیه و تحلیل عوامل شکست و آثار آن" (FMEA) و برخی روش های آماری استفاده گردید. نتایج حاصل از بررسی مخاطرات بالقوه در 11 آزمایشگاه پژوهشکده مزبور حاکی از آن است که سطح ریسک در تمامی موارد بجز آزمایشگاه بنتوز، در حد نیمه بحرانی و بحرانی قابل ارزیابی می باشد و لذا اجرای اقدامات اصلاحی مناسب در مورد آنها الزامی می باشد.بر اساس نتایج آزمون های Kruskal-Wallis در هر دو مرحله قبل و بعد از اقدامات اصلاحی، اختلاف معنی داری میان آزمایشگاههای پژوهشکده از دیدگاه عدد الویت ریسک (RPN) مشاهده می شود. مراجعه به نتایج آزمون های posthoc در هر دو مرحله ، نشانگر آن است که کمترین میزان مخاطرات در آزمایشگاههای بنتوز و بافت شناسی مشاهده می شود و بیشترین مخاطرات در آزمایشگاه تجزیه دستگاهی قابل تشخیص است. از سوی دیگر نتایج مربوط به گروهبندی آزمایشگاهها با استفاده از آنالیز خوشه ای نیز تا حدود زیادی به نتایج آزمون های posthoc شباهت دارد. با توجه به نتایج آزمون Mann-Whitney U می توان چنین استنتاج نمود که صرفا در مورد آزمایشگاه آماده سازی نمونه ، اختلاف معنی داری بین مقادیر RPN در قبل و بعد از اقدامات اصلاحی مشاهده می گردد (p > 0.05). البته در این مورد نیز اقدامات انجام شده تاثیری در تغییر سطح ریسک نداشته است و کماکان در سطح بحرانی باقی مانده است. در مجموع می توان چنین استنتاج نمود که FMEA روشی مناسب برای ارزیابی مخاطرات کارکنان آزمایشگاههای تحقیقاتی می باشد و از روش های آماری مناسب نیز می توان برای تحلیل های تکمیلی استفاده نمود.کلمات کلیدی: ارزیابی مخاطرات، آزمایشگاه، پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان، عدد الویت ریسک، تجزیه و تحلیل عوامل شکست و آثار آن