جهانفر دانشیان
محمد یزدان دوست همدانی

به منظور بررسی سازگاری و مقایسه عملکرد هیبریدهای آفتابگردان در تاریخ کشت دوم، این مطالعه دو ساله در سالهای ‮‭94‬ و ‮‭95‬ در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان، ایستگاه اکباتان انجام شد. تعداد 8 هیبرید تجارتی در سه تاریخ کاشت ،‮‭20 10‬ و ‮‭30‬ تیرماه مورد بررسی قرار گرفتند . هر تاریخ کاشت در یک آزمایش مجزا در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. هیبریدهای مورد بررسی شامل برزگر، آذرگل، فرخ، قاسم، هایسان ‮‭25‬ و ‮‭90‬‭-SHF‬‮‭81‬ در دو سال آزمایش، بعلاوه هایسان ‮‭33‬ و یوروفلور (فقط در سال اول) و هایسان ‮‭36‬ و آلبرد (فقط در سال دوم) بودند. در هر سال زمان وقوع مراحل نموی شامل گلدهی و رسیدگی فیزیولوژیکی ، همچنین طول دوره پر شدن دانه ثبت گردید. بعلاوه صفات ارتفاع گیاه، قطر طبق، وزن هزار دانه و عملکرد دانه نیز در هر کرت اندازه گیری شدند. بر اساس نتایج حاصل از نظر عملکرد دانه اختلاف بارزی بین تاریخهای کشت وجود نداشت با این حال بین هیبریدهای مورد بررسی از نظر صفات اندازه گیری شده و عملکرد دانه اختلافات معنی داری وجود داشت. هیبریدهای برزگر، آذرگل، ‮‭90‬‭-SHF‬‮‭81‬ و هایسان ‮‭33‬ (در سال اول) دیررس ترین و هیبریدهای فرخ، قاسم و آلبرد (در سال دوم) زودرس ترین هیبریدها بودند. به نظر می رسد در تاریخهای کشت تا ‮‭20‬ تیر ماه امکان کشت کلیه هیبریدهای مورد بررسی وجود دارد. اما در تاریخ کشتهای ‮‭20‬ تیرماه به بعد کشت هیبریدهای زودرس تر مانند فرخ، قاسم و آلبرد اولویت دارد. واژه های کلیدی: آفتابگردان، سازگاری ارقام، کشت دوم، عملکرد و اجزا عملکرد