احمد رزبان حقیقی
حسن مداح عارفی
امیر حسین طالب پور
اکبر عبدی قاضی جهانی
رسول رنگ آوران
حمیده جوادی ممقانی

چکیده جمع آوری، شناسایی و نگهداری بذور گیاهان مرتعی یکی از مناسب ترین شیوه های برخورد با عوامل مخرب محیط زیست بویژه مراتع می باشد. نگهداری و بهره برداری از ژرم پلاسم گیاهان مورد حفاظت، در زمان مناسب و همچنین استفاده از ژرم پلاسم برتر در برنامه های اصلاحی از اهداف دیگر این طرح است. در زمان جمع آوری بذر، کلیه مشخصات رویشگاه و خصوصیات گیاه در قالب فرم های استاندارد یادداشت برداری و به همراه هر نمونه به بانک ژن ارسال شده است. به منظور ارزیابی مقدماتی، بذور جمع آوری شده تحت آزمایشهای تکنولوژی بذر از قبیل وزن هزار دانه، درصد خلوص، درصد رطوبت و قوه نامیه قرار گرفته اند. این طرح در فاز دوم خود در منطقه آذربایجان شرقی از سال ‮‭1381‬ به مدت 5 سال شروع شد و هدف جمع آوری قسمتی از تنوع غنی گیاهی (مرتعی) استان و به منظور تکمیل بانک ژن موسسه بود. ‮‭120‬ نمونه بذر جمع آوری شد که به ‮‭32‬ خانواده و ‮‭89‬ جنس تعلق داشت که به ترتیب به سه خانواده کاسنی، پروانه آسا و اسفناجیان تعلق داشت. جمع آوری بذر بیشتر در محدوده ارتفاعی ‮‭1000‬ تا ‮‭2000‬ متر صورت گرفته است که معرف کوهستانی تا نیمه کوهستانی بودن منطقه با شرایط اقلیمی سرد تا نیمه سرد می باشد. از لحاظ فرم رویشی نیز بیشترین گونه مربوط به فرم زیستی چند ساله های علفی می باشد. کلید واژه ها : بذر، گیاهان مرتعی، جمع آوری، شناسایی، نگهداری و استان آذر بایجان