حسین رنجبراقدم
مسعود امیرمعافی
حسین رنجی
محمدسعید امامی

کرم سیب، ‭Cydia pomonella (Linnaeus)‬، مهمترین آفت حشره ای در باغات سیب است. در صورت عدم مدیریت انبوهی این آفت، میزان خسارت آن می تواند تا %‮‭95‬ برسد. مدل های پیش آگاهی فنولوژیک نوین آفات بر اساس فنولوژی وابسته به دمای آفات تهیه می شوند. به منظور ارایه و بکارگیری یک مدل پیش آگاهی با کارایی بالا و دقیق برآورد مهمترین شاخص های اکوفیزیولوژیک آفت هدف ضروری است. بر این اساس، در پژوهش حاضر رشد و نمو وابسته به دما جمعیت های کرم سیب مستقر در استان های تهران، آذربایجان غربی و اصفهان بررسی و مهمترین شاخص های دمایی رشد و نمو آنها با استفاده از مدل های ریاضی خطی برآورد شدند. در همین راستا، داده ها روی مدل های خطی معمولی و ایکموتو و تاکایی برازش داده شدند و آستانه ی پایین دمایی و نیاز گرمایی رشد و نمو هر یک از مراحل رشدی جنینی، لاروی، شفیرگی و کل دوره نابالغ جمعیت های مورد بررسی با استفاده از مدل های ریاضی مورد بررسی کرم سیب برآورد شدند. بر اساس شاخص های آماری انتخاب مدل نتایج بدست آمده از مدل خطی معمولی نسبت به مدل ایکموتو و تاکایی مطلوب تر بود. نتایج بدست آمده تفاوت میان مقادیر برآورد شده برای هر یک از شاخص های دمایی برآورد شده بین جمعیت های مورد مطالعه را نشان داد. آستانه ی پایین دمای رشد و نمو کل دوره ی نابالغ جمعیت های کرم سیب استان های تهران، آذربایجان غربی و اصفهان به ترتیب ‮‭32‬/،‮‭8/19 8‬ و ‮‭9/85‬ درجه ی سلسیوس بود. همینطور نیاز گرمایی کل دوره ی رشد و نمو جمعیت های کرم سیب مناطق مورد بررسی به ترتیب ‮‭74‬/،‮‭633/20 622‬ و ‮‭695/84‬ روز درجه ی سلسیوس بود. کلمات کلیدی: کرم سیب، رشد و نمو، شاخص های دمایی، مدل خطی، جمعیت