همایون کاظمی
علی دهقانی
محمدعلی آقاجانی
افسانه کلبادی
خشنود نوراللهی
طاهره بامدادیان
قنبر گرامی

بیماری سپتوریا برگ گندم یکی از مهمترین بیماری های این محصول در نواحی مرطوب، نیمه مرطوب و نیمه خشک دنیا است. در ایران نیز این بیماری در سال های اخیر و در بعضی از استان های کشور بویژه استان های فارس، گلستان، مازندران، خوزستان و ایلام شیوع زیادی پیدا کرده است. تهیه و کاشت ارقام مقاوم مناسب ترین شیوه کنترل بیماری است، ولی تا دستیابی به این ارقام، کنترل شیمیایی به عنوان یک روش مورد توجه در مدیریت تلفیقی بیماری‭(IDM ) ‬ضروری می باشد. بدین منظور این بررسی در مناطق خوزستان، مازندران و ایلام و در مزرعه آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با شش تیمار در چهار تکرار به اجرا در آمد. از قارچکش های فلوتریافول+کاربندازیم در مقادیر ‮‭75‬/،0 ،‮‭1/25 1‬ و ‮‭1/5‬ لیتر در هکتار و پروپیکونازول به میزان 1 لیتر در هکتار برای سمپاشی در مرحله رشدی تورم سنبله گندم استفاده شد. یادداشت برداری از وضعیت آلودگی به بیماری قبل از سمپاشی در همان روز، هشت روز بعد از سم پاشی و سپس هر هفته یکبار تا آلودگی کامل تیمار شاهد با دادن نمرات 0 تا 9 انجام شد. پس از برداشت گندم، محصول هرکرت توزین و از طریق تجزیه و تحلیل آماری مقایسه میانگین ها به روش دانکن انجام و گروهبندی تیمارها مشخص گردید. نتایج نشان داد مصرف قارچکش ها در مقایسه با شاهد موجب کاهش آلودگی و افزایش عملکرد گندم در کرت های آزمایشی شده است. بر این اساس در استان مازندران بهترین نتایج مربوط به قارچکش فلوتریافول+کاربندازیم ‮‭1/5‬ لیتر در هکتار بود. در استان های خوزستان و ایلام تفاوت آماری بارزی بین تیمارهای قارچکش از لحاظ تاثیر روی آلودگی وجود نداشت. ولی از لحاظ تاثیر روی عملکرد محصول، بهترین نتیجه در استان خوزستان مربوط به قارچکش فلوتریافول+کاربندازیم با مقادیر مصرف ‮‭1/5‬ و ‮‭1/25‬ لیتر در هکتار بود. در استان ایلام از این جنبه نیز تفاوت چندانی بین تیمارهای قارچکش وجود نداشت. در مجموع می توان قارچکش فلوتریافول+کاربندازیم با مقادیر مصرف ‮‭1/5‬ و ‮‭1/25‬ لیتر در هکتار را برای کنترل بیماری سپتوریا برگ گندم در مناطق آلوده توصیه نمود. واژه های کلیدی گندم، سپتوریا برگ، قارچکش، کنترل شیمیایی.