کریم خادمی
علی اشرف جعفری
رضا سیاه منصور
حسین آسترکی
علی محمدیان
فرج اله جهان پور
محمدعلی کریمی فر

این تحقیق به منظور تعیین مناسبترین ترکیب کشت مخلوط یونجه با دو گونه آگروپایرون و یک گونه فستوکا از نظر عملکرد کمی و کیفی علوفه در مقایسه با کشت خالص آنها این طرح به اجرا درآمد. نسبت های خالص و مخلوط ‮‭25‬-،‮‭50-50 75‬ و ‮‭75-25‬ یونجه زراعی و سه گونه گرامینه مرتعی علف گندمی بلند ‭Agropyron elongatum ‬علف گندمی تاجدار ‭Agropyron cristatum ‬و فستوکای بلند ‭Festuca arundinaceas ‬در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار به دو روش مخلوط کردن همزمان بذرها در مرحله کشت ‭(Mixcroping) ‬و کشت مجزا در خطوط کنارهم ‭(Intercropping) ‬در شرایط دیم در سال ‮‭1389‬ در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بروجرد مورد ارزیابی قرار گرفتند. در این تحقیق عملکرد علوفه خشک و صفات کیفی علوفه شامل درصد پروتیین خام، درصد کربوهیدراتهای محلول، درصد هضم پذیری، خاکسترکل و درصد‭ADF ‬توسط دستگاه طیف سنج مادون قرمز نزدیک‭NIR ‬اندازه گیری شد. سودمندی کشت مخلوط از طریق محاسبه نسبت برابری زمین ‭LER ‬برای عملکرد علوفه و عملکرد ماده خشک قابل هضم، عملکرد پروتیین خام و عملکرد کربوهیدرات های محلول محاسبه شد. داده ها بصورت طرح اسپلیت پلات تجزیه شدند و میانگین ها توسط آزمون دانکن دسته بندی شدند. نتایج نشان داد که عملکرد علوفه خشک کلیه تیمارها در کشت ‭(Intercroping) ‬نسبت به کشت‭(Mixcroping) ‬برتری داشت. در مقایسه بین گراس ها، کشت خالص ‭A.elongatum ‬و کشت مخلوط دوگانه آن با یونجه به نسبت ‮‭25‬یونجه و ‮‭75‬ گراس به ترتیب با ‮‭3042‬ و کیلوگرم در هکتار بیشترین تولید علوفه خشک داشتند. ولی در سایر گونه کشت خالص یونجه از مخلوط دوگانه با گراس ها علوفه خشک بیشتری تولید نمودند. در مقایسه بین تیمارها برای صفات کیفی نتایج نشان داد که ‭F.arundinaceas ‬و ‭A.elongatum ‬با ‮‭51‬ و ‮‭40‬ درصد به ترتیب بیشترین و کمترین درصد قابلیت هضم داشتند. از لحاظ پروتیین خام، یونجه با 7/%‮‭20‬ و ‭A.elongatum ‬با %9 به ترتیب بیشترین کمترین ارزش داشتند برای کربوهیدراتهای محلول یونجه با 7/%‮‭17‬ و %‮‭2/14‬ ‭A.cristatum ‬به ترتیب بیشترین و کمترین میانگین را نشان دادند. نسبت برابری زمین برای عملکرد ماده خشک قابل هضم، پروتیین خام و کربوهیدرات در تیمارهای ‮‭25‬یونجه و ‮‭75‬ گراس در هر سه گونه بیشتر از 1 بود که نشاندهنده این بود که بذرپاشی گراس ها همرا با بذرپاشی مقدار ‮‭25‬ درصد یونجه موجب افزایش عملکرد و کیفیت محصول خواهد شد. واژه های کلیدی: یونجه چندساله، علف گندمی بلند، علف گندمی تاجدار، فستوکای بلند، کشت مخلوط