امیرحسین چرخابی - استادیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
پرویز روزخش - استادیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
علیرضا نوروزی - کارشناسان ارشد آلودگی آب و خاک
محمد ساکی زاده - کارشناسان ارشد آلودگی آب و خاک

تالاب انزلی در سواحل غربی دریای خزر یکی از تالاب های مهم و ثبت شده بین المللی ایران است.اما این تالاب بدلیل جاری شدن رودخانه هایی که حامل بار آلودگی بسیار زیادند سالهاست که در معرض خطرات اکولوژیکی قرار دارد. با وجود این خطرات، هنوز بررسی های دقیقی در ارتباط با منشا و عوامل آلودگی زا با جزئیات لازم در مورد علل آن انجام نشده است. بنابراین، در این پژوهش در چهار فصل متوالی، یازده پارامتر مهم شیمیایی و فیزیکی آب شاملTDS, pH, DO, BODوCOD, TOC, TP, NH+4 و , TN و NO-3 و درجه حرارت آب در طول رودخانه سیاهرود که منتهی به تالاب میگردد در 9 ایستگاه مورد بررسی قرار گرفتند. در اینکار، پس از کنترل دقیق کیفی داده های بدست آمده از برداشت های صحرائی، از روشهای آماری پیشترفته مثل آنالیز خوشه ای و آنالیز فاکتور ها جهت بررسی روابط آلودگی، تغییرات زمانی و مکانی و تحلیل داده ها استفاده گردید. نتایج نشان دادند کهTDSآب در بازه های دارای کاربری کشاورزی و شهری به شدت افزایش نشان می دهد. میزان NH+4 تحت تاثیر کشتزار های برنج افزایش قابل توجهی را نشان داد. مقادیرTP و TN مشاهده شده عمدا در فرمهای آلی بوده که ارتباط نزدیکی با بار آلی رودخانه دارند. با انجام آنالیز خوشه ای و با در نظر گرفتن کلیه فاکتور های مورد اندازه گیری،چهار بازه متمایز در رودخانه با منابع آلودگی مختلف تشخیص داده شد. بنابراین، هرگونه اقدامی در جهت کاهش آلودگی در هر یک از این بازه ها روش خاص خود را داشته و برای انجام آن لازم است که مطالعات تکمیلی به منظور عملیاتی کردن این روشها صورت پذیرد.

پارامترهای شیمیایی آب، پارامترهای فیزیکی آب، آنالیز خوشه ای، آنالیزفاکتورها، تالاب انزلی