مجید نحوی
حمیدرضا صادقی
ناصر دواتگر
ابراهیم اسعدی اسکویی
ابراهیم امیری
یوسف میره جینی
عبدالحسین شیخ حسینیان
محمد رودپیما

تاریخ مناسب بذرپاشی و نشاکاری را می توان یکی از فاکتورهای مهم برای مدیریت صحیح زراعت برنج نام برد .این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در موسسه تحقیقات برنج کشور در رشت ازسال ‮‭1388‬ به مدت 3 سال به اجرا درآمد. فاکتور های آزمایش شامل :تاریخ بذر پاشی درخزانه در 4 سطح(‮‭20‬اسفند، اول، ‮‭10‬ و ‮‭20‬ فروردین) و ارقام مختلف برنج در 2 سطح(هاشمی و خزر) بودند. بذر پاشی در خزانه بر اساس تاریخ های تعیین شده انجام و پس از ‮‭3-4‬ برگی شدن نشا ها در کرتها یی به ابعاد 3ا4 متر با فاصله ‮‭25‬ا‮‭25‬ سانتی متر در زمین اصلی به ترتیب تاریخ های تعیین شده نشاکاری شدند. نتایج جدول تجزیه واریانس مرکب داده ها نشان داد که تاریخ های مختلف بذر پاشی بر صفات عملکرد دانه، تعداد دانه پوک و وزن هزار دانه و ارقام مورد آزمایش بر روی همه صفات مورد بررسی در سطح 1 درصد معنی دار بوده است مقایسه میانگین داده های آزمایش برای عملکرد دانه نشان داد که بجز تاریخ اول بقیه تاریخ ها در یک کلاس آماری قرار داشتند(به ترتیب ،‮‭1868‬ ،‮‭3652 3925‬ و ‮‭3801‬ کیلوگرم در هکتار)(جدول2). اثر متقابل سال در تاریخ های بذر پاشی در ارقام نشان داد که تاریخ اول(‮‭20‬ اسفند) آزمایش در هر سه سال(‮‭1388‬ تا ‮‭1390‬) پس از نشاکاری به دلیل برخورد با سرمای اول فصل بهار شدیدا دچار کاهش عملکرد شدند. درنهایت باتوجه به نتایج بدست آمده، از نظر کلیه خصوصیات مورد بررسی و با توجه به مناسب تر شدن شرایط محیطی بهترین زمان برای بذر پاشی را می توان دهه اول فروردین اعلام نمود. چون ضمن استفاده از آب ذخیره شده حاصل از بارش های پاییز و زمستان برای رشد نشا در خزانه، مراحل ابتدای آماده سازی زمین اصلی را نیزانجام داد. واژه های کلیدی: برنج تاریخ بذر پاشی عملکرد اجزای عملکرد