کوروش مجدسلیمی
فرید باقری
مهران غلامی
شیوا روفی گری حقیقت
علیرضا باقری مرندی
احمد محسنی اسکدهی
حسن سیدحسینی
ناصر پدرپور

به منظور بررسی اثر متقابل سطوح آبیاری ( بر اساس روش آبیاری تک شاخه ای ) و مقادیر کود نیتروژن روی عملکرد و کیفیت برگ سبز چای، آزمایشی طی سال های ‮‭1387‬ تا ‮‭1389‬ در ایستگاه تحقیقات چای فشالم فومن (استان گیلان) اجرا شد. این آزمایش به صورت کرت های خرد شده نواری در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار به اجرا درآمد. کرت های اصلی شامل شش سطح کود نیتروژن صفر، ‮‭100‬ ، ‮‭200‬ ، ‮‭300‬ ، ‮‭400‬ و ‮‭500‬ کیلوگرم نیتروژن در هکتار بودند و هر کرت اصلی به پنج کرت فرعی متوالی آبیاری (سطوح آبیاری کامل، آبیاری ناقص و بدون آبیاری)، تقسیم گردید. عملکرد چای ساخته شده در تیمار آبیاری کامل با مصرف ‮‭300‬ کیلوگرم نیتروژن در هکتار بر اساس میانگین سه سال، ‮‭3/92‬ تن در هکتار به دست آمد در حالی که در تیمار بدون آبیاری و مصرف ‮‭200‬ کیلوگرم نیتروژن در هکتار، این مقدار برابر ‮‭1/67‬ تن چای ساخته شده در هکتار بود. کارآیی مصرف آب در تیمار آبیاری کامل با مصرف ‮‭300‬ کیلوگرم نیتروژن در هکتار حدود ‮‭6/75‬ کیلوگرم چای ساخته شده در هکتار به ازای هر میلی متر آب مصرفی (آبیاری + بارندگی) به دست آمد. برای سطوح بدون مصرف نیتروژن یا ‮‭100‬ کیلوگرم نیتروژن در هکتار، کارآیی مصرف آب بین ‮‭3/8‬ تا ‮‭4/2‬ کیلوگرم در هکتار به ازای هر میلی متر آب مصرفی بود. شیب رابطه بین افت عملکرد نسبی و افت آب مصرفی نسبی حدود ‮‭1/3‬ بود که بیانگر حساسیت شاخساره ها و عملکرد چای به تنش آبی است. با افزایش مصرف کود نیتروژن، مقدار نیتروژن برگ و کافیین شاخساره، افزایش یافته درحالی که مقدار تانن، خاکستر کل، عصاره آبی و ماده خشک شاخساره، روند کاهشی داشت. واژه های کلیدی: چای، آبیاری، نیتروژن، کارایی مصرف آب، عملکرد، کیفیت، ایران.