علی احسانی
سیدتقی میرحاجی
فرهنگ جعفری
محمود گودرزی

شهرستان فیروزکوه در ‮‭150‬ کیلومتری شرق تهران واقع شده است. دارای مراتع ییلاقی خوب می باشد از آن جمله روستای لزور را می توان نام برد که در شمال غرب شهرستان فیروزکوه و شمال بخش ارجمند قرار دارد. زمان مناسب فصل چرا هنگامی است که خاک و پوشش گیاهی آمادگی برای چرا داشته باشند، زود وارد شدن دام به مرتع یا دیر خارج شدن آن از مرتع سبب آسیب رساندن به خاک و گیاه می شود. هدف از این بررسی، تعیین زمان مناسب ورود و خروج دام در مراتع لزور فیروزکوه می باشد. تا از این طریق بتوان مناسبصترین تاریخ ورود و خروج دام و مدت زمان استفاده از مراتع را تعیین کرد. تحقیق حاضر بر روی مراحل مختلف فنولوژی 6 گونه مهم مرتعی درسایت لزور فیروزکوه به مدت 4 سال از سال ‮‭86‬ تا ‮‭89‬ به منظور شناخت مراحل مهم فنولوژی گیاهان انجام گرفت. ارتفاع گیاهان و مراحل فنولوژی گونه ها شامل شروع رویش، رشد علفی، شروع گل دهی، رسیدن بذر، دوره خواب گیاه رشد مجدد پاییزه یادداشت گردید. نتایج نشان داد بهترین زمان مناسب ورود دام به مرتع با توجه به فنولوژی گونهصهای شاخص و معرف مرتع اواسط خرداد ماه می باشد که در این زمان اغلب گندمیان در مرحله ظهور خوشه و پهن برگان علفی نیز در مرحله گل دهی میصباشند که با زمان ورود دام به شیوه سنتی و عرفی مطابقت دارد. زمان خروج دام از مرتع لزور با لحاظ کردن حد بهره برداری مجاز گونهصها و برنامه ریزی میزان بهره برداری برای کل دوره چرایی، اواسط شهریور تعیین می گردد که نسبت به زمان کنونی خروج دام از مرتع ( اواسط آبان ) دو ماه زودتر می باشد. واژه های کلیدی: کنترل زمان مناسب ورود و خروج دام از مرتع ، فنولوژی، لزور.