حسین ارزانی
حمزه علی شیرمردی
محمد خورشیدی
منوچهر سرداری
مژگان السادات عظیمی

ارزیابی مراتع و شناسایی تغییرات موجود در پوشش گیاهی و تولید و عوامل موثر بر آنها از موارد مهم جهت برنامه ریزی و اعمال مدیریت صحیح بهره برداری است. اطلاعات حاصل ار ارزیابی مراتع برای تهیه آمار به هنگام و تشکیل بانک اطلاعاتی از مراتع استان و اطلاع رسانی به مردم و ادارات دولتی در خصوص روند تغییرات مراتع ضروری است. بر همین اساس ابتدا با استفاده از منابع در دسترس رویشگاههای عمده استان تعیین، سپس در مناطق معرف هر رویشگاه یک سایت جهت آمار برداری تاسیس گردید. در 8 سایت ایجاد شده، فاکتورهای مربوط به پوشش گیاهی (پوشش تاجی و تولید و تراکم) در طول 6 ترانسکت ‮‭200‬ متری در ‮‭60‬ پلات 1 مترمربعی اندازه گیری شد. تراکم و درصد تاج پوشش با استفاده از پلات و تولید با استفاده از روش نمونه گیری مضاعف یا دوبل اندازه گیری شد. داده های بدست آمده از اندازه گیریهای میدانی بیانگر این واقعیت بود که متوسط درصد تاج پوشش سایتهای کرسنک ، مرجن، دوتو، هوره، گودناز، نصیرآباد، تنگ صیاد و سولقان به ترتیب ‮‭48‬/،‮‭24 46‬/،‮‭94 30‬/،‮‭07 26‬/،‮‭03 21‬/،‮‭95 45‬/،‮‭31/38 43‬ و ‮‭42/48‬ و متوسط تولید علوفه آنها بر حسب کیلوگرم در هکتار به ترتیب ،‮‭9 660‬/،‮‭499‬ ،‮‭2 431‬/،‮‭4 421‬/،‮‭9 440‬/،‮‭536/1 486‬ و ‮‭361/2‬ می باشد. میانگین درصد پوشش تاجی گیاهان علوفه ای مرغوب (کلاس یک) در ترکیب نباتی سایتهای کرسنک، مرجن، دوتو احمدیه، شهریجان هوره، گود ناز، تنگ صیاد، سولقان و نصیرآباد به ترتیب ‮‭9/99‬ ، ‮‭66‬/،‮‭2/75 8‬ ، ‮‭08‬/،‮‭07 3‬/،‮‭16 8‬/،‮‭3/56 2‬ و ‮‭3/10‬ می باشد. در اکثر سایتها بین درصد تاج پوشش با بارندگی و تولید با بارندگی همبستگی مثبت و معنی داری وجود دارد. در مجموع خصوصیات فیزیولوژیکی گیاهان، مقدار بارندگی سالانه، توزیع فصلی بارندگی، چرا و خشکسالی از عوامل مهم و تاثیرگذار بر تاج پوشش و تولید مراتع استان به شمار می روند. کلمات کلیدی: ارزیابی مراتع، پوشش تاجی، تولید مرتع، وضعیت مرتع، چهارمحال و بختیاری