امیر یزدان سپاس
مهرداد چای چی
مسعود قدسی
علیرضا رضوی
تقی بابایی
غلامرضا امین زاده
شهناز عاشوری
فرزاد افشاری
حمید حسینی
بهمن کوهستانی
حسین اکبری
مسلم شیخی
شهرام شاهعلی نژاد
میرمحمد حاج میرآقا
شهرام شیرعلیزاده
مریم مرتضی قلی
ابراهیم بابایی گل
محمدتقی شفیع پور
رسول نویدآذر

دستیابی به ارقام گندم با عملکرد بالا و پایدار در محیط های متفاوت از جایگاه ویژه ای در برنامه های به نژادی برخوردار است. این بررسی با شرکت ‮‭48‬ لاین پیشرفته گندم زمستانه وبینابین با احتساب ارقام اروم، زارع و میهن و یک رقم شاهد محلی جمعا به تعداد ‮‭60‬ ژنوتیپ در 7 ایستگاه تحقیقاتی (کرج، همدان، مشهد، جلگه رخ، اراک، اردبیل و میاندوآب) طی سال زراعی ‮‭1389-90‬ به مورد اجرا درآمد. طرح آماری مورد استفاده در تمامی ایستگاهها ‭RCBD ‬با سه تکرار بود. مراقبت های لازم در طول دوره رشد و نمو گیاه انجام گرفت. پس از برداشت محصول و جمع آوری داده ها، تجزیه واریانس ساده و مرکب با استفاده از نرم افزار‭SAS ‬انجام و سپس روش گزینش همزمان برای عملکرد و پایداری برای انتخاب ژنوتیپ های با عملکرد بالا و پایدار استفاده گردید. دامنه عملکرد دانه ‮‭48‬ لاین گندم شرکت کننده در این پروژه ‮‭5959‬ تا ،‮‭7785‬ میانگین عملکرد آنها ‮‭6990‬ و انحراف معیار آنها ‮‭405‬ کیلوگرم در هکتار بود. دامنه عملکرد دانه ارقام شاهد اروم، زارع و میهن بین ‮‭6980‬ تا ‮‭7605‬ با میانگین ‮‭7208‬ و انحراف معیار ‮‭171‬ کیلوگرم در هکتار بود. نهایتا از بین این ‮‭48‬ لاین گندم تعداد ‮‭11‬ لاین با دامنه عملکرد دانه ‮‭7079‬ تا ،‮‭7785‬ میانگین عملکرد ‮‭7325‬ و انحراف معیار برابر با ‮‭212‬ کیلوگرم در هکتار که دارای خصوصیات زراعی مطلوب و مقاوم به بیماری زنگ زرد بودند انتخاب شدند. لاین های انتخابی در آزمایش سازگاری سراسری لاین های امید بخش گندم ‭(ERWYT-C‬‮‭90‬) که در ‮‭11‬ ایستگاه تحقیقاتی سرد کشور در سال های زراعی ‮‭1390-92‬ اجرا می گردد مورد ارزیابی های نهایی قرار می گیرند سپس لاین (های) برتر انتخاب و به آزمایشات تحقیقی-تطبیقی و یا تحقیقی-ترویجی هدایت خواهند شد. ‮‭20‬-واژه های کلیدی : گندم نان، سازگاری عمومی، ، اقلیم سرد