علی طالبی - استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد

عکس العمل هیدرولوژیکی یک دامنه نسبت به بارندگی باعث ارتباط متقابل منطقه اشباع-غیراشباع شده که معمولا منجر به بالا آمدن سطح آب در دامنه می شود. از طرفی، دامنه ها دارای اشکال سه بعدی پیچیده هستند که توسط شکل پلان، انحنای کف و عمق خاک مشخص می شوند. از آنجا که عکس العمل دینامیکی یک دامنه قویا بستگی به شکل پلان، انحنای شیب کف و زاویه شیب دارد، یک مدل سه بعدی دینامیکی هیدرولوژی دامنه جهت بررسی تغییرات جریان های زیرسطحی مورد نیاز می با شد. در این تحقیق، جهت بررسی اثر جریان های زیر سطحی در وقوع زمین لغزش های سطحی روش پایداری شیب بی نهایت با مدلHSBترکیب شده است. مدلHSBبر مبنای معادلات پیوستگی و دارسی در دوره های ذخیره سازی در طول دامنه بیان می شود. مدل حاضر از سه قسمت تشکیل شده است: یک مدل توپوگرافی مفهومی سه بعدی پوشش سطح خاک، یک مدل هیدرولوژیکی دینامیکی برای جریان زیرسطحی کم عمق و عمق سطح آب زیرزمینی (مدل ) و روش پایداری شیب بی نهایت بر مبنای قانون شکست موهر- کلمب . نتایج حاصل از مدل نشان داد که بعد از مدت معین بارش، دامنه های همگرا با پروفیل مقعر و مستقیم، ناپایداری بیشتری نسبت به دیگر دامنه ها دارد، در حالی که دامنه های محدب بعد از بارندگی شدید پایدار باقی می مانند. بعلاوه بررسی ارتباط بین جریان زیرسطحی و پایداری دامنه ها، نشان می دهد که حداقل ضریب ایمنیFS) همزمان با حداکثر سرعت جریان زیر سطحی اتفاق می افتد. در حقیقت، با افزایش جریان زیرسطحی پایداری برای همه انواع دامنه ها، کاهش می یابد.

جریان های زیر سطحی، زمین لغزش های سطحی، دامنههای مرکب