سید حسام الدین طباطبایی پور - کارشناس ارشد معماری منظر، تهران، شمیران

بر اساس برنامه مطالعاتی سال 2020 که تحت نظر اتحادیه اروپا در سال 2014 منتشر شد، شش چالش اصلی که جهان با آنها روبرو است و نیاز به اقدامات اورژانس دارند، معرفی شدند. یکی از آنها «سلامتی، تغییرات جمعیتی و بهبودی» است. معماری منظر به تنهایی توانایی پاسخگویی به مشکلات جهانی سلامتی و جلوگیری از بیماری جامعه امروز را ندارد اما یک محیط سلامت آفرین، محیطی که از سلامتی پشتیبانی کند را میتواند ایجاد کند. محیط حمایتگر به عنوان اولین اقدام ایجاد هرگونه تغییر رفتاری به سمت ایجاد سبک سالم تری از زندگی ضروری است و این روش قطعا هرگونه تغییر این چنینی را پایدارتر می سازد. مناظر سلامت آفرین بر اساس تعریف آنتونفسکی 1 مناظری هستند که پشتیبانی سلامتی جسمی و ذهنی، سبک زندگی فعال و بهبودی روانی را در کنار توجه به دسترسی عادلانه و کامل به این امکانات در جهت ایجاد فضاهای سالم و جذاب برای زندگی روز به روز مردم فراهم آورند. از طرفی موقعیت شهرهای کویری که با کمبود منابع، شرایط خاص اقلیمی و مناظر بی بدیل بیابان و کویر همراه هستند شرایط به خصوصی را در ارتباط با شفابخشی منظر فراهم می آورند. از این رو در این پژوهش با بررسی عوامل تاثیر گذار منظر بر سلامت انسان و در نظر گرفتن شرایط اقلیمی مناطق گرم و خشک به دنبال راهکارهای مناسب جهت ایجاد مناظر شفابخش در شرایط این اقلیم می باشیم.نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که عامل اصلی در ایجاد تاثیر مثبت در مخاطبان منظر که همان شفابخشی منظر تلقی می گردد، از طریق ارتباط موثر و هدفمند با طبیعت است. از طرفی منظر بیابان نیز به عنوان نمود طبیعت مورد بررسی قرار گرفت. در پایان با کمک رهنمودهای منظر سازی مناطق گرم و خشک ( زری اسکیپ ) راه حلی جهت ایجاد برقراری ارتباط موثر و پایا بین انسان و محیط بیابان پیشنهاد گردید.

منظر شفابخش، منظر مناطق گرم و خشک، شفابخشی، منظر سلامت، منظر کم آبی