بهمن هادیلو - عضو هیات علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم (دانشکده علوم قرآنی مراغه)
مجتبی محمدی مزرعه شاهی - عضو هیات علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم (دانشکده علوم قرآنی میبد)

استکبار یکی از صفات رذایل اخلاقی است که ممکن است در هر بشري باشد ومسئله استکبار از دیر هنگام مورد توجه قرآن بودهاست، به گونه اي که بزرگان و اشراف زادهگان برخی قوم ها در برابر دعوت الهی و انبیاء الهی استکبار ورزیده به فسق وفساد خود ادامهدادند. پژوهشی که انجام گرفته به روش توصیفی تحلیلی سعی دارد. تا ویژگی هاي مستکبران رابه شکل مثبت و منفی را از هم تفکیککند وشکل نادرست آن را تبیین نماید. یافته هاي پژوهش حاکی از آن است که مال وثروت فراوان، قدرت نظامی و موقعیت سیاسی اجتماعی، فقر فرهنگی وعدم استقلال فکري مستضعفان، توهم برتري در آفرینش، کفر، پیروي از هواي نفس وخود پرستی، گناه و جرمپیشگی، غفلت از قدرت نامحدود الهی از مهمترین عوامل پیدایش استکبار هستند. و مهمترین مصادیق استکبار در قرآن، ابلیس، فرعون،نمرود، قارون، بنی اسرائیل، قوم عاد، قوم ثمود، قوم شعیب، کفار، منافقین، مشرکان، عصر پیامبر (ص) و زمان ظهور اسلام است که قرآنکریم شیوه هاي استکبار ستیزي را در استقامت وشکیبایی، وجود رهبري شایسته وجمع شدن یاران گرد او، اتحاد وانسجام، برخوردتهاجمی، تحقیر وشکستن شکوه دروغین مستکبران می داند.

قرآن، استکبار، مصادیق