شهلا نادری دلپاک - کارشناس ارشد مهندسی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات البرز
سیامک پناهی - دکتری معماری و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ابهر

تعامل هر سه عرصه معارف آدمی با معماری اعم از علوم انسانی، علوم طبیعی و هنر همواره موجب پدید آمدن سبک ها و رویکردهای گوناگونی در ساخت و شناخت فضا بوده است. این امر سازگاری و تعاملات این شاخه های شناختی را بیشتر ضرورت می بخشد بطوریکه بررسی و مطالعه یک رویکرد معماری و آثار معماران آن بدون مطالعه تفکرات زیرساختی و تأثیرات از دیگر حوزه های شناختی و هنری میسر نخواهد بود. بعد از جنگ جهانی دوم به دلیل ابداعات انقلابی برخاسته از فناوری های پیشرفته و مصالح، معماری توانست در عرصه ساخت و ساز به شکل نمایش اندیشه های گوناگونه به بروز سبک ها و شیوه های متنوع بدل گشت تا جاییکه برخی ساختمان ها را همچون تندیس در معرض در دید عموم قرار داد. تأکید بر این ویژگی های کالبدی و ظاهری بنا شامل فرم، سازه و مقیاس در حیطه مطالعه هنرهای مدرن الهام بخش بروز سبک هایی همچون اکسپرسیونیسم گشت. این مقاله با رویکردی کیفی با مطالعه اندیشه های مؤثر در شکل گیری اکسپرسیونیست، با استفاده از روش های کتابخانه ای و مشاهدات میدانی نمونه های مورد مطالعه با استدلال های منطقی به تحلیل و ارزیابی داده های جمع آوری شده می پردازد. از دیگر سو این مطالعه در پی یافتن مؤلفه های مفهومی حرکت و سکون در معماری ای است که به عنوان اکسپرسیونیست شناخته می شود تا بتوان بر اساس این مقولات به ویژگی های غیر کالبدی بناهای سبک مذکور دست یافت و ابعاد مفهومی و ریخت شناسانه را به عنوان اهداف اصلی پژوهش، ارائه نمود. زیرا حرکت و سکون از جمله اصوال کیفیت مادی هر پدیده می باشد و از ارکان شناسایی فضا به شمار می آید. حرکت لازمه ادراک معمارانه فضا است و سکون یا مکث کامل کننده ی این درک، این مفاهیم در طراحی فضاهایی به سبک های اکسپرسیونیستی چگونه تبلور می یابد؟

اکسپرسیونیسم، معماری، حرکت، سکون، سبک