فاطمه السادات حسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته هنر، موسسه آموزش عالی ارم، شیراز، ایران
محمدعلی کریمی پور - عضو هئیت علمی، استادیار، موسسه آموزش عالی ارم، شیراز، ایران
ابراهیم بهشتی نیا - مربی، موسسه آموزش عالی ارم، شیراز، ایران

دوره ساسانیان یکی از دوران تبلور هنر ایرانیان پیش از اسلام به شمار میرود. با توجه به آثار به جاي مانده و مکتوب،تنوع زیاد خطوط نوشتاري در این دوره دیده می شود. علاوه بر فراوانی خطوط وجود دبیره هاي هفت گانه مانند دبیره عام،سُریانی و غیره باعث به وجود آمدن گستره وسیع تري از خطوط نوشتاري در این دوره گردیده است. خطوط پهلوي،مانوي، اوستایی و سریانی ازجمله خطوطی هستند که در این دوران مورد استفاده قرار می گرفتند. این پژوهش با استفادهاز روش بنیادي و کیفی و با استفاده از فیش برداري و مشاهده و انتخاب نمونه موردي در دسته هاي مختلف خطوطساسانی پس از بررسی انواع خطوط یاد شده و تجزیه و تحلیل آن ها بر اساس اصول و قواعد خط (خط امروزي) در پییافتن پاسخی مناسب براي پرسش اصلی پژوهش که به دنبال میزان تنوع پذیري نویسه ها در دبیره هاي دوره ساسانی می-باشد پرداخته و براي رسیدن به هدف که شناسایی و بررسی ساختار بصري از لحاظ زیباشناسی نویسه هاي دوره ساسانیمی باشد، با توجه به شناخت نقطه تمایز و اشتراك این خطوط گام برداشته است، در نهایت نتیجه ي حاصل شده نشاندهنده این است که گرچه کثرت دبیره در این دوران کاملا مشهود است اما شکل و فرم حروف خطوط مختلف این دوره(با توجه به تحلیل و آنالیز انجام شده) در ساختار عمومی خود یک نوع به هم پیوستگی داشته و از یک قانون زبان نوشتارخاصی تبعیت می کردند ولی در ساختار گرافیکی با هم متفاوت بودند.

خط، دبیره، ساسانی، ساختار نوشتاری، ساختار بصری