داود برومند - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشگاه شیخ بهایی، اصفهان، ایران
نعیمه سادات ابطحی - استاد دانشگاه شیخ بهایی، اصفهان، ایران

با شروع قرن حاضر، ایران تحولات عمیق سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را تجربه نمود. مدرنیزاسیون، تقابل نو و کهنه(مدرن و سنتی) درکنار تنش های سیاسی، اجتماعی (همچون جنگ جهانی دوم) در جریان های فکری و هنری این دورانبه وضوح قابل ردیابی است. آرمانشهر تجلی خواسته ها و آرزوها و جریان های فکری مردمان هر دوره است که در قالبشهری گمشده متجلی می شود. شناخت ویژگی های آرمانشهرهای تصویر شده در آثار هنری و ادبی هر دوره می تواندراهنمای مطلوبی برای درک بهتر اندیشه ها و خواسته های مردمان آن عصر و تاثیر تحولات سیاسی، اجتماعی بر جریان-های فکری آن باشد. این پژوهش در تلاش است با مطالعه تطبیقی آثار نیما یوشیج و سهراب سپهری به عنوان دو شاعرنوگرای مهم نیمه اول قرن حاضر، مُراد این دو شاعر از آرمانشهر را به شیوه ی تطبیقی بررسی نماید و از این مدخلدرکی عمیق تر نسبت به انعکاس آرمانشهر در شعر نوین فارسی و جریانهای فکری نیمه اول قرن حاضر دست یابد. اینتحقیق از دسته تحقیقات توسعه ای است و بر مبنای نوع داده ها از تحقیقات کیفی محسوب می شود. روش تحلیل، تحلیلمحتوای کیفی و جامعه آماری تحقیق، اشعار سهراب سپهری و نیما یوشیج است. یافته های تحقیق نشان می دهد مفهومآرمانشهر در اشعار یوشیج و سپهری از حیث توجه به طبیعت و یگانگی با آن برای دستیابی به شهر آرمانی، همچنینتغییر در مناسبات و باورها و تاکید بر عشق و معنویت و بی مکانی آرمانشهر دارای مشابهت است. بررسی تطبیقی اشعاریوشیج و سپهری نشان میدهد هر دو شاعر به شکلی به مکتب سمبلیسم تعلق دارند، یوشیج پایه گذار سمبلیسماجتماعی است ولی نگرش سپهری به سمبلیسم عرفانی نزدیک است از این رو سمبل گرایی به عنوان کلید فهم آرمانشهردر اشعار این دو شاعر به شکلی متفاوت ظاهر شده است.

آرمانشهر، نیما یوشیج، سهراب سپهری، مطالعه ی تطبیقی، سمبلگرایی