نشمین احمدی - دانشجو موسسه آموزش عالی ماد سنندج
پیمان قدمی - مدرس گروه معماری موسسه آموزش عالی ماد سنندج

دوره صفوی را عهد هنر طلایی ایران می گویند که به راستی این نام گذاری در مورد هنر های تزئنیی از جمله مقرنس مصداق دارد. بیشک عصر صفوی دوران نوینی در عرضه هنرهای با ارج ایران زمین به شمار می آید. مقرنس یکی از عناصر تزئینی معماری است که درزیبا سازی بنارای ایرانی به ویژه مساجد و آرامگاه را نقش مهمی دارد. مقرنس ها به شکل طبقاتی که روی هم ساخته شده برای آرایشدادن بناها یا برای آنکه به تدریج از یک شکل هندسی به شکل هندسی دیگری تبدیل شود، به کار می روند. مقرنس ها را می توان از جملهعناصر مؤثر در ساختن گنبدها دانست. مقرنس توانست بر سایر هنرهای تزئینی و صنایع دستی اثر گذارده و موجب تکوین و گسترشانواع هنرها مانند، فرش بافی، کاشی کاری، گچبری و غیره شود. چه بسا وجود طرح های بسیار چشمگیر مقرنس در سر درها، درونگنبدها، داخل شبستان ها و محراب ها بود، که موجب گسترش روز افزون هنر کاشی سازی گردید، و به هنگام ساختن منبرها و ستون هایچوبی داخل مساجد، منبت های زیبا با الهام از شکل های مختلف مقرنس بر روی آنها نقش بست. نمونه های بی مانند این نو کارهای رویچوب را می توان در مساجد دوران حکومت صفویه در مراغه، بناب، تبریز و خوی دید. هدف از این پژوهش تعریف و شناساندن مقرنس ورشد آن از معماری ایرانی اسلامی و رفته رفته به سمت معماری اعراب است. روش پژوهش در این مقاله با استناد به منابع اینترنتی،کتابخانه ای، و رویکرد توصیفی دارد.

مفهوم مقرنس، مقرنس در در معماری اسلامی، صفویه، قاجار، پهلوی