مینا زرنگ - کارشناس ارشد معماری از دانشگاه سوره
امیرمسعود دباغ - دکترای معماری، استادیار دانشکده معماری و شهرسازی سوره

همانطور که می دانیم، انسان برای رسیدن به نیاز های اجتماعی خود، به تعامل با افراد دیگر نیازمند است. پس از خانواده، اولین مقیاس اجتماعات، درون محله و میان همسایگان اتفاق می افتد. همچنین تعاملات اجتماعی مستلزم ظرف فضایی مناسب هستند، لذا بر لزوم پرداختن به محیط های حضور چذیر، تاکید می گردد. مقولات زیادی در این امر تاثیرگدارند که هرکدام، در ارتباط با شرایط و زمینه های مختلف اجتماعی و فرهنگی متفاوت عمل می کنند. در نتیجه، پژوهش پیش رو بدنبال دستیابی به معیارها و شاخص های مورد نیاز جهت شکل گیری فضای حضور پذیر برای تعامل اجتماعی میان هم محله ای ها است. پژوهش از نوع کاربردی با رویکرد تفسیرگرایی به صورت تحلیلی- توصیفی و با روش جمع آوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه ای، است. در این راستا به تدوین چارچوب نظری برای بازخوانی فضای اجتماعی محلات شهری، پرداخته شده است. ابتدا با نگاهی تحلیلی به آرای برخی اندیشمندان، تعریف روشنی از بعد اجتماعی محله ارائه و سپس معیارها و شاخص های موثر بر حضور پذیری از نگاه نظریه پردازان، شناسایی شده است. در گام بعد مدل نظری جهت نحوه تحقق حضور پذیری در مقیاس محله ارائه شده است. نتایج حاصل از تحقیق بیانگر این امر است که مفهوم حضور پذیری، دارای ابعاد اجتماعی، کالبدی، فعالیت و ادراکی بوده و معیارهای امنیت، سرزندگی، وجود فعالیت و حضور دیگران از مهم ترین معیارها در حضور ساکنین در فضاهای جمعی محله، بشمار می روند.

حضور پذیری، محله، تعامتت، رضای جمعی، رضای عمومی