عظیم محمدی زانیائی - گروه حقوق، واحد بروجن، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجن، ایران
مریم نقدی دورباطی - گروه حقوق، واحد بروجن، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجن، ایران

اهمیت بانکداری بر کسی پوشیده نیست و بانک ها نقش بی بدیلی در رونق و توسعه اقتصاد یک کشور بازی می کنند. یکی ازمهمترین وظایف بانک ها در این زمینه اعطاء تسهیلات به مشتریان می باشد. قرارداد مشارکت مدنی که در آن بانک و مشتری بامشارکت یکدیگر مبادرت به سرمایه گذاری و تقسیم سود به نسبت آورده خود می کنند، یکی از مهم ترین قراردادهای بانکیشناخته می شود. با توجه به اینکه برخلاف عقود مبادل های در قراردادهای مشارکتی نرخ سود توسط بانک مرکزی تعییننمی گردد و فقط هر ساله حداقل نرخ سود مورد انتظار جهت انعقاد این قراردادها تصویب و ابلاغ می شود؛ بانک ها جهتکسب سود بیشتر مبادرت به اعطای تسهیلات در قالب این نوع قرارداد با هر نرخ سودی می نمایند. صرف نظر از صحیحبودن این اقدام بانک ها، متاسفانه در صورت عدم پرداخت اقساط تسهیلات، بانک به جای امهال بدهی مشتری یا تمدید مهلتبازپرداخت، مبادرت به اعطای تسهیلات جدیدی به مشتری در قالب عقد مشارکت که میزان آن معادل جمع مبلغ اصل، سودو خسارت تسهیلات قبلی تأخیر می باشد؛ نموده و بلافاصله با برداشت وجوه واریزی تسهیلات قبلی را تسویه می کند. از اینرو در این پژوهش به بررسی این نحوه ایجاد و انحلال این عقود می پردازیم.

تسهیلات، عقود مشارکتی، سود، نظام بانکداری، نظام مالی