محمد امری اسرمی - استادیار حسابداری، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اداری، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

پژوهش حاضر به بررسی قدرت نسبی دو تجربه اکتشافی سرمایه گذاران شامل تورش رفتاری دسترسی و تورش رفتاری نمایندگی بر تصمیمات سرمایه گذاری آنها و اثر تعدیل کننده منبع کنترل درونی بر روابط یاد شده می پردازد. داده ها به کمک پرسشنامه توزیع شده بین 174 نفر از سرمایه گذاران و فعالان بازار سرمایه تهران گردآوری شد. برای تجزیه و تحلیل از مدل یابی معادلات ساختاری شامل متغیرهای مشاهده شده و سازه های پنهان استفاده شد. برای ارزیابی برازش مدل از سه معیار، ریشه استاندارد شده میانگین مجذور باقی مانده، پراکندگی حداقل مربعات بی وزن، و شاخص هو و بنتلر، بهره گرفته شد. بر اساس نتایج آزمون، فرضینه های اول، دوم و چهارم در سطح 5% معنی دار و پذیرفته شده و فرضیه سوم در سطح 5% رد شده است. تورش نمایندگی و تورش دسترسی با تصمیمات سرمایه گذاری فعالان بازار سرمایه ایران رابطه مثبت و معنادار دارد. در بازار سرمایه ایران، منبع کنترل درونی، رابطه بین تورش دسترسی و تصمیمات سرمایه گذاری را بطور معنی داری تعدیل نمی کند، اما منبع کنترل درونی، رابطه بین تورش نمایندگی و تصمیمات سرمایه گذاری را بطور معنی دار تعدیل می کند. تورش نمایندگی و دسترسی دو دلیل عمده انحراف از رفتار عقلانی سرمایه گذاران می باشد. علیرغم اینکه باور و عقیده سرمایه گذاران بعنوان منبع کنترل درونی، بر رابطه سوگیری دسترسی با تصمیمات سهامداران تأثیر ندارد، ولی بر رابطه سوگیری نمایندگی با تصمیمات سهامداران تأثیر دارد.

تصمیم گیری سرمایه گذاران، تورش دسترسی، تورش نمایندگی، منبع کنترل درونی