محمدباقر فیجان - استادیار حقوق خصوصی گروه حقوق خصوصی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نور آباد ممسنی
حسین قلیچ خانی - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نورآباد ممسنی

اتلاف به معنی نابود کردن و از بین بردن مال، جان، شئ است. که ممکن است این نابود کردن و از بین بردن به وسیلهشخص عاقل باشد که شخص به صورت مباشر و مستقیماً از روی اختیار مال یا شئ دیگری را تلف و از بین می برد یاشخص دارای قوای عقلانی نیست و یا دارای قوای عقلانی است ولی به وسیله شخص دیگری (تسبیب) به صورت تهدید،اکراه عملی را انجام دهد که این عمل او موجب از بین رفتن مال، جان کسی می شود. در اینجا سوال پیش می آید که زمانیکه مباشر و سبب با هم اجتماع کنند و عملی را انجام دهند. ضمان بر عهده چه کسی است؟ با بررسی هایی که در این زمینهانجام شد این نیتجه به دست آمد که: اجتماع مباشر و سبب در مورد قتل و غیر قتل متفاوت است. در مورد قتل، شخصمباشر چه از روی عقل و اختیار قتلی را انجام دهد و یا از روی اکراه و تهدید قتلی را انجام دهد ضامن دیه یا قصاص میباشد ولی شخص مسبب و اکراه کننده حبس ابد می شود. اما در مورد غیر قتل: اگر شخص مباشراً و از روی عقل چیزی راتلف و از بین ببرد خود شخص مسئول است و ضمان برعهده اوست.ولی اگر از روی اکراه یا تهدید از طرف شخص دیگری،غیر مستقیم موجب تلف شدن شود اینجا شخص اکراه کننده مسئول است.

تلف، مال، مباشر، سبب