علی رجایی - دانشجوی دکتری،گروه تخصصی جنگل،مرتع و آبخیزداری واحد علوم و تحقیقات ،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران

امروزه بهمن هاي برفی به عنوان یکی از بلایاي طبیعی شناخته می شوند. محققان و دانشمندان همواره به مطالعه و تحقیق وبررسی این پدیده از جنبه هاي مختلف پرداخته اند. یکی از این موارد، ریسک بهمن می باشد. در مطالعات مختلف در مناطق بهمنخیز سراسر دنیا پهنه بندي هاي خطر بهمن صورت گرفته است.اما تاکنون در مورد ارزیابی ریسک بهمن در کشور ایران مطالعاتجامع و کاملی صورت نپذیرفته است.در این تحقیق سعی می شود به معرفی مدل HEV جهت ارزیابی ریسک بهمن پرداخته شود. مدل HEV یک مدل مفهومی شامل سه پارامتر H که خطر پذیري مناطق و درجه آن را مشخص می کند E یا همان عنصر، موارد آسیب پذیر موجود که ممکن است جاده ،جنگل ، یا منازل مسکونی و... باشند. V که ارزش هر مکان یا سازه می باشد.با ضرب این سه عامل مفهومی که هریک ، با استفاده از روش آاچ پی یا تاپسیس وزن دهی می شوند در یکدیگر می توان به یک ارزیابی در خصوص ریسک بهمن رسید. ابتدا مناطق پر خطر و بهمن خیز در یک منطقه مشخص می شوند. دوم مشخص می گردد که چه تجهیزات و امکانات و مکان هایی در این مناطق خطر واقع شده است.و سوم مشخص می گردد که در هنگام وقوعبهمن این امکانات و تجهیزات به چه میزان و به چه نحو ممکن است آسیب ببینند.حال هریک از این پارامترها و طبقات جزئی ترآنها را با توجه به درجه اهمیت در روش آ اچ پی، وزن دهی می کنیم.براي هر منطقه بهمن خیز این سه پارامتر با توجه به نوعسازه ها و مکان هاي واقع شده در منطقه خطر در هم ضرب می شوند. با توجه به اعداد بدست آمده، می توان نقشه ریسک بهمن راتهیه کرد و مورد ارزیابی قرار داد. حال می توان تفسیر کرد. ممکن است منطقه اي از لحاظ وقوع بهمن درمناطق با خطر متوسطواقع شده باشد ولی از لحاظ تجهیزات و امکانات به نحوي باشد که با وقوع یک بهمن متوسط، خسارات و هزینه هاي بسیاربیشتري نسبت به مناطقی که داراي بهمن هاي خطرناك هستندمتحمل شود. چون ممکن است در مناطق پر خطر بهمن تجهیزاتمهم و اساسی وجود نداشته باشد. پس می توان ، یک برنامه ریزي مناسب، جهت مدیریت بحران بهمن، با توجه به ارزیابی ریسکبهمن انجام داد. در این تحقیق به تشریح و تفسیر این مسایل پرداخته شده است.

مدل HEV، مناطق بهمن خیز، ریسک بهمن، خطر بهمن