قربانعلی یحیایی - دکترای مشاوره ، رییس نظام مشاوره وروانشناسی استان گیلان
ایرج شاکرنیا - دکترای روانشناسی دانشیار گروه روان شناسی دانشگاه گیلان
راضیه احمدی پورفتمه سری - کارشناس ارشد روانشناسی عمومی، موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی غیردولتی کوشیار رشت

مقدمه و هدف: آلزايمر بيماري دژنراتيو مغزي و مزمن و پيش رونده است که بر حافظه و شناخت و توانايي افراد در انجام فعاليتهاي روزانه تاثير مي گذارد و در بسياري از موارد به مراقب هميشگي نياز خواهد داشت. بيماران مبتلا به آلزايمر دچار کاهش ظرفيتحافظه فعال مي شوند. مراقبت از فرد مبتلا به آلزايمر مي تواند هزينه هاي جسمي و عاطفي و مالي فراواني داشته باشد. يکي ازمشکلاتي که در مراقبت از سالمندان مبتلا به آلزايمر وجود دارد، مساله فشار مراقبتي است. پژوهش حاضر با هدف تعيين اثر بخشيذهن آگاهي بر ميزان تابآوري و کاهش فشار بر مراقبين بيماران آلزايمري انجام شد.روش: روش پژوهش حاضر توصيفي از نوع نيمه آزمايشي بود. جامعه آماري پژوهش حاضر کليه مراقبين اصلي خانواده هاي بيمارانمبتلا به آلزايمر که براي دريافت خدمات به مرکز خدمات درماني و توانبخشي درمنزل سالمندان زاهد و مهرنگار تحت نظارتدانشگاه علوم پزشکي گيلان در شهررشت درسال 1398 مراجعه نموده اند انتخاب شدند. در اين پژوهش از روش نمونه گيري دردسترس استفاده شد که 30 نفر نمونه اين پژوهش بودند. براي اجراي اين پژوهش ازيک پروتکل آموزش گروهي هشت جلسه ايکه براساس کتاب شناخت درماني مبتني برحضورذهن (محمد خاني، 1391) تهيه شده طراحي شد. همچنين ابزار مورد استفاده دراين پژوهش پرسشنامه فشار مراقبتي توسط نواک وگست درسال (1988) و تاب آوري کونورو ديويدسون (2003) بود. جهت تجزيهو تحليل داده ها از تحليل کواريانس استفاده شد که با نرم افزار spss22 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. یافته ها: نتايج پژوهش نشان دادند که بين دو گروه آزمايش و کنترل در مرحله پسآزمون از نظر ميزان کاهش فشار مراقبتي و افزايشميزان تاب آوري تفاوت معني داري وجود دارد (p<0/01) . با توجه به اثر بخشي آموزش ذهن آگاهي در کاهش فشار مراقبتي وافزايش تاب آوري مي توان از تعميم اين شيوه آموزشي در ساير مشکلات مراقبين بيماران آلزايمري نيز مورد استفاده قرار گيرد (p<0/01).نتیجه گیری: باتوجه به آنکه امکان کنترل همه متغيرهاي پژوهش وجود نداشت، نتايج نشان مي دهد مساله فشار مراقبتي و تابآوري مراقبان سالمندان مبتلا به آلزايمر از مسائل بهداشتي مهم به شمار مي آيد که به توجه ارائه کنندگان خدمات بهداشتي نياز دارد.همچنين راهکارهاي جلوگيري و تسکين فشار مراقبتي اين افراد و افزايش تاب آوري آنان بايد در اولويت مراقبت هاي بهداشتي درجامعه مدنظر قرار گيرد. يافته هاي پژوهش نشان داد برنامه ذهن آگاهي موجب کاهش فشار مراقبتي مراقبان آلزايمر و افزايش تابآوري آنان در اين مطالعه شده است، ازاين رو کاربرد اين روش به مراقبان پيشنهاد مي شود.

ذهن آگاهی، فشار مراقبتی، تاب آوری، مراقب بیمار آلزایمری