حسین داور - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد گرمی

در این تحقیق به تبیین مبانی فقهی و حقوقی مقابله با مواد مخدر و دخانیات پرداخته می شود. مواد مخدر و دخانیات از جمله موضوعاتی هستند کهن علاوه بر جنبه فقهی و حقوقی دارای جنبه های اجتماعی و پزشکی هستند. فقهای اسلام با استفاده از آیات قرآن نظیر آیه 168 و 195 سوره بقره و بعضی از روایات و نیز قواعد فقهی نظیر قاعده لاضرر به حرمت مواد مخدر حکم کرده اند. ولی در مورد دخانیات نظیر سیگار، توتون و تنباکو این اجماع تا به حال حاصل نشده است، حتی در مورد نجاست مواد مخدر اتفاق نظر وجود دارد. در مورد مبانی حقوقی مبارزه با مواد مخدر باید گفت قوانینی نظیر قانون مبارزه با مواد مخدر، قانون اقدامات و درمان معتادان، آیین نامه عفو و تخفیف مجازات محکومین به مواد مخدر مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام از جمله قوانین جاریه کشورماست. علاوه بر آن وجود مراکز ترک اعتیاد، معتادان به کرات می توانند به توسل به این موضوع که مشغول ترک اعتیاد در مراکز معینی هستند از تعقیب کیفری بگریزند که خود نوعی بازی دادن قوانین است. چرا که مجازات تکرار کنندگان جرم بر خلاف اصول حقوق و جرم شناسی خود نوعی خفت کیفری است. در حال ضعف اخلاقیات و اعتقادات دینی و فقهی و نیز خلاهای قانونی و وجود محل گریز در قوانین موجود نقاط ضعف کار است.

مواد مخدر، دخانیات