عباسعلی کیا - کارشناس ارشد اقتصاد، دانشکده اقتصاد و حسابداری، دانشگاه آزاد تهران جنوب، ایران
خلیل سعیدی - استادیار دانشکده اقتصاد و حسابداری، دانشگاه آزاد تهران جنوب، ایران
حمید کاکائی - کارشناس ارشد اقتصاد، دانشکده اقتصاد و حسابداری، دانشگاه آزاد تهران جنوب، ایران

سرمایه انسانی یکی از مباحث مهم در سال های اخیر می باشد . اهمیت به سرمایه انسانی می تواند مکمل و تکمیل کننده سرمایه فیزیکی نیز باشد . در این پژوهش سرمایه انسانی را با شاخص های مورد نظر مورد سنجش قرار داده ایم . آزمون اصلی پژوهش روش الگو خود توضیح با وقفه های گسترده (ARDL) می باشد . همچنین آزمون هم جمعی نیز وجود ۶ بردار را تأیید کرد که البته این آزمون برای اطمینان بیشتر بررسی گردید. در قدم بعدی برآوردکوتاه مدت و بلند مدت مدل با روش خودرگرسیونی با وقفه توزیعی گسترده (ARDL) نیز تحلیل گردید. لذا یافته های این تحقیق که از بررسی اثر توسعه سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی در اقتصاد ایران برای دوره زمانی ۱۳۹۳- ۱۳۴۹ در کشور ایران بدست آمده، که به صورت زیر قابل تفسیر می باشد : تأثیر متغیرهای ثبت نام در آموزش ابتدایی ، ثبت نام در دوره آموزش متوسطه ، نرخ امید به زندگی ، تعداد ثبت اختراعات و هزینه کل آموزش بر رشد اقتصادی در کوتاه مدت مثبت و معنادار بدست آمد. بدین صورت که با فرض ثابت بودن سایر شرایط با یک درصد افزایش در متغیرهای مربوطه به ترتیب ۰/ ۳ ، ۰ / ۳۸ ، ۰ / ۹۲ ، ۰ / ۰۲ و ۱ / ۲ درصد رشد اقتصادی در کوتاه مدت افزایش می یابد . همچنین تأثیر متغیرسرمایه بر رشد اقتصادی در کوتاه مدت منفی و قابل تفسیر بدست آمد. براساس نتایج بدست آمده، فرضیه (0)= H( 0 ) : R در سطح ۵. مبنی بر عدم وجود همجمعی رد شد و وجود ۶ بردار هم جمعی در بلندمدت تأیید گردید. که دلالت بر وجود روابط بلندمدت در بین متغیرهای مدل در طول دوره ۱۳۹۳-۱۳۴۹ در کشور ایران می باشد. تأثیر متغیرهای ثبت نام در آموزش ابتدایی ، سرمایه و نیروی کار بر رشد اقتصادی در سال های مورد مطالعه در کشور ایران در بلند مدت منفی و قابل تفسیر بدست آمد. بدین صورت که با فرض ثابت بودن سایر شرایط با یک در صد افزایش در در متغیرهای مربوطه به ترتیب۲ / 4 ، ۱ / ۲ - ، ۰ / ۸ - درصد رشد اقتصادی کاهش خواهد داشت . تأثیر متغیرهای ثبت نام در دوره آموزش متوسطه ، نرخ امید به زندگی ، تعداد ثبت اختراعات ، هزینه کل آموزش بر رشد اقتصادی در بلند مدت مثبت و معنادار بدست آمد. بدین صورت که با فرض ثابت بودن سایر شرایط با یک درصد افزایش در متغیرهای مربوطه به ترتیب ۱/ ۰۱ ، ۲ / ۷ ، ۰ / ۰۹ و ۰ / ۸ درصد رشد اقتصادی افزایش می یابد . از طرفی مطابق نتایج، علامت ضریب جمله تصحیح خطا (1-)ECM طبق انتظار منفی و معنادار بدست آمده است که نشان می دهد عدم تعادل کوتاه مدت به سمت رابطه بلندمدت تعدیل می شود. ضمن اینکه مقدار دوربین واتسون ۲/ ۱ بدست آمد که نشان از عدم وجود خود همبستگی در مدل برآوردی است. همچنین R2 ،۹۶/ . بدست آمد که مورد قبول میباشد.

رشد اقتصادی ، توسعه سرمایه انسانی ، روش ARDL