رضا عزتی قورتولمش

حقوق شهروندی از جمله پدیده هایی است که در عصر تحولات سیاسی – اجتماعی در جهان بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است یکی از ابعاد مهم شهروندی، فرهنگ شهروندی است. اصولا0 شهروندی بدون عنایت به مقوله فرهنگ قابل تصور نیست. ایجاد، گسترش و تعمیق فرهنگ و اخلاقیات شهروندی میتواند گرهگشای بسیاری از مسائل شهری و اجتماعی باشد که کشورهای در حال توسعه با آن مواجه اند .هدف این مقاله بررسی وضعیت فرهنگ شهروندی و چگونگی پیوند و رابطه بین هر یک از متغیرهای آموزش شهروندی با میزان فرهنگ شهروندی مورد مطالعه است. این مطالعه از نوع پیمایش اجتماعی بوده وبه صورت تحلیلی و کتابخانه ای جمع آوری شده است.تحقق فرهنگ شهروندی مستلزم تقویت و ارتقای هر یک از متغیرها و تغییر نگرش نسبت به مفهوم شهر، به منزله پیکری واحد و موجود زنده، روح حاکم بر شهر و پویایی جریان زندگی شهری با تاکید بر عوامل اجتماعی و فرهنگی است در این راستا هدف این پژوهش به عنوان یک گام اولیه، بررسی مؤلفه های فرهنگ شهروندی و برخی از متغیرهای اجتماعی تبیین کننده آن میباشد. با توجه به فقدان پژوهشهای تجربی در زمینه فرهنگ شهروندی، هشت مؤلفه مدارای اجتماعی، مشارکت جویی، انجام رفتارهای مدنی، اعتماد بین شخصی، عام گرایی، مسئولیت پذیری، نوع دوستی و گرایش به پیروی از قانون برای سنجش این مفهوم در نظر گرفته شد. نتایج این مطالعه نشان میدهد که در مجموع پاسخگویان نمره متوسط به بالایی از شاخص فرهنگ شهروندی کسب کرده اند . همچنین نتایج حاکی از رابطه مثبت باورهای مذهبی و رابطه منفی احساس آنومی با شاخص ترکیبی فرهنگ شهروندی میباشد .یافته های پژوهش حاکی از این است که بین میزان مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی، پایگاه اقتصادی – اجتماعی خانواده و میزان آگاهی از حقوق شهروندی ارتباط وجود دارد، درحالیکه بین سن و میزان آگاهی از حقوق شهروندی ارتباط وجود ندارد.

شهروندی ، فرهنگ شهروندی ، حقوق شهروندی، مشارکت اجتماعی