ابوالفضل بابازاده - دانشجوی کارشناسی ارشد، مهندسی مکانیک دانشکده فنی دانشگاه تهران، تهران
مجید صفرآبادی - دانشیار، مهندسی مکانیک دانشکده فنی دانشگاه تهران، تهران
محمدجعفر حداد - استادیار، مهندسی مکانیک دانشکده فنی دانشگاه تهران، تهران

در دیدگاه کلان صنعتیِ امروز، کاهش مصرف انرژی، کاهش هزینه های تولید و افزایش کارایی قطعات تولید شده، سهم پررنگی دارد. پژوهش های انجام شده در این زمینه منجر به تولید مواد مهندسیِ برتر شده است. نانوکامپوزیت های آلومینیومی، دستهای از این موادِ جدید بوده که دارایخواصِ برتر مانند نسبت استحکام به وزن بالا، مقاومت به خوردگی و گستره وسیع کاربردهای صنعتی هستند. در همین راستا، افزودن نانوذرات کربنی به آلیاژ آلومینیومی 356 در روش ریخته گری گردابی، در سه درصد وزنی 0/01، 0/05و 0/10 به دو صورت نانو لوله و نانوصفحات گرافنی، با سرعت چرخش 500 دور بر دقیقه در دمای 740 درجه سانتیگراد انجام شد. نتایج آزمونهای مکانیکی بهبود خواص مکانیکی را نشان داد. به گونهای که با افزودن %0/10 وزنی گرافن، حداکثر %31 بهبود در استحکام کششی و %55 در استحکام فشاری مشاهده شد. این مقادیر برای مقاوم ساز نانولوله کربنی با همین درصد وزنی، حداکثر %29 بهبود در استحکام کششی و %51 در استحکام فشاری بوده است. بررسی های ریزساختاری با میکروسکوپ الکترونی نشان داد اعمال چرخش کنترل شده در روش تولیدی گردابی، منجر به قرارگیری این نانوذرات در نواحی دور از فازهای بین فلزی ترد مانند Al7Si شده. هم چنین با افزایش درصد مقاوم ساز تا %0/10، توزیع این نانوذرات نیز، در هر دو نوع مقاوم ساز بهبود یافته، بنابراین علاوه بر افزایش استحکام به علت ماهتِی استحکام زیاد این مقاوم سازها، به علت توزیع مناسب درون زمینه، انعطاف پذیری نیز افزایش یافته است. در واقع نوآوری و دستاورد بهینه سازی این روش تولید، افزایش همزمان استحکام و انعطاف پذیری در تمام نمونه ها بوده، که منجر به افزایش قابلیت جذب انرژی در هر دو حالت کششی و فشاری، برای هر دو نوع مقاوم ساز شده است. به عبارت دیگر این قطعات بسیار مناسب کاربردهایی هستند که همزمان با تحمل بارِ مکانیکی، دچار شکست نشوند. تحلیل انرژی جذب شده در حین آزمون فشار نشان داد، قطعه تولید شده با مقاوم ساز نانولوله کربن و گرافن، با درصد وزنی 0/10 نسبت به نمونه بدون مقاوم ساز، به ترتیب %141 و %564 انرژی بیشتری جذب خواهد کرد، بدون آنکه بشکند.

نانوکامپوزیت- آلومینیوم- کربن – گرافن- استحکام – چقرمگی