نرگس ظهرابی - هیات علمی دانشگاه علوم و تحقیقات خوزستان، دانشجوی دوره دکتری هیدرول
علیرضا مساح بوانی - استادیار پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران
عبدالرسول تلوری - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز
حسین صدقی - استاد تمام دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

در اکثر مطالعات تغییر اقلیم، معمولا اولین سوال پیش روی محقق اشکارسازی تغییراقلیم منطقه مطالعاتی در دوره های گذشته و نسبت دهی ان به گازهای گلخانه ای می باشد. در این تحقیق سعی شده تا روشی برای آشکارسازی تغییر اقلیم در دورههای گذشته در مقیاس منطقه ای و نسبت دهی آن به گازهای گلخانهای با توجه به فرایند های اقلیمی در یک منطقه ارائه شود بدین منظور در ابتدا لازم است تا محدوده نوسانات درونی متغیرهای اقلیمی منطقه، ناشی از اندرکنش بین سامانه اقلیم کره زمین )جو، زیست کره و ... محاسبه شود. برای اینکار از آمار دراز مدت ) 1000 ساله( دما و بارش حاصل از اجرای کنترلی )ثابت ماندن گازهای گلخانهای( دومدلCGCM3 و )AOGCM HadCM3 برای حوضه کارون بزرگ استفاده شد. سپس بر اساس توزیع نرمال دو متغیره، محدوده نوسانات درونی سالانه اقلیمی منطقه مورد مطالعه بصورت نمودارهای دو بعدی دما- بارندگی ترسیم گردید در ادامه به منظور آشکارسازی تغییر اقلیم در دورههای گذشته در حوضه کارون بزرگ و نسبت دهی آن به گازهای گلخانهای، مقادیر آنومالی سالانه دما و بارندگی مشاهداتی ایستگاههای مختلف حوضه با محدوده نوسانات درونی منطقه مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان از روند افزایشی دما و کاهش بارندگی دارد و متغیر دما تحت تاثیر تغییر اقلیم قرارگرفته است. بطوریکه در تمامی قسمتهای حوضه ابریز کارون بزرگ تقریبا سالهای انتهایی دوره 2009-1971 در خارج از محدوده نوسانات درونی اقلیم قرار گرفته و نشان دهنده تاثیر تغییر اقلیم بر متغیرهای اقلیمی این سالها است.

نوسانات درونی سالانه اقلیم، آشکارسازی تغییر اقلیم، مدل های AOGCM حوضه کارون بزرگ