ریحانه ربطی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تخصصی فناوری های نوین آمل، آمل، ایران
حمیدرضا کاظمینی - گروه بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تخصصی فناوری های نوین آمل، آمل، ایران
راضیه پرتوی - گروه بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تخصصی فناوری های نوین آمل، آمل، ایران
حجت اله شکری - گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تخصصی فناوری های نوین آمل، آمل، ایران

شیر از منابع مهم تغذیه بشر به شمار می رود. این ماده ی غذایی ارزشمند تامین کنندهی نیاز های تغذیه ای و انرژی انسان به خصوص کودکان است. با توجه به اهمیتی که شیر و فراورده های لبنی در رژیم غذایی انساندارد،همواره مطالعات بسیاری در مناطق مختلف جهان در رابطه با ایمنی غذایی به موضوع سلامت و بهداشت شیراختصاص می یابد زیرا سلامت مصزف کننده در گرو سلامت شیر مصرفی است.در این مطالعه به شناسایی انواع قارچهای موجود (توکسینزا و غیرتوکسینزا) در نمونه های شیر جمع آوری شده از دامداری های استان مازندران و بررسی اثر جیره ی مصرفی و محل دامداری بر آلودگی قارچی شیر دام ها پرداختیم. در این بررسی، تعداد 70 نمونه شیر خام گوسفندان نژاد زل مازندران از 7 گله متفاوت جمع آوری و با انجام کشت خطی روی محیط پوتیتودکستروزآگار و سپس جداسازی کلنی ها و بررسی میکروسکوپیک، نوع آلودگی قارچی هر نمونه مشخص گردید . در بین 70 نمونه شیر خام مورد بررسی، فراوان ترین قارچ های رشته ای شناسایی شده گونه هایی از آسپرژیلوس (28/7%) ، کلادوسپوریوم (22/2%) و فوزاریوم (10/9%) و فراوان ترین قارچ مخمری شناسایی شده ترایکوسپورون بژلی (47/1%) و ردوترولا (33/8%) بودند. نتایج از نظر اهمیت و توکسین زایی قارچ ها مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد قارچهای مهمی از جمله آسپرژیلوس فلاوس، آسپرژیلوس فومیگاتوس، پنی سلیوم و فوزاریوم در 77 % از نمونه ها حضور داشتند و بیشترین مقدار آلودگی قارچی توسط نمونه ها مربوط به آسپرژیلوس فومیگاتوس بود که در اکثر نمونه های اخذ شده از دامداری ها حضور داشت. با توجه موقعیت مکانی دامداری ها و نوع تغذیه دام ها دریافتیم که با به حداقل رساندن استفاده از علوفه ی دامی انبارشده و نان کپک زده و تغذیه دام ها با علوفه ی تازه می توان تا حد زیادی آلودگی قارچی در شیر را کاهش داد .

آلودگی قارچی، شیر خام، گوسفندان نژاد زل، استان مازندران