سعید آقاسی - عضو هیات علمی گروه مدیریت مالی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان
محمدعلی طبیبی - دانشجوی دکتری مدیریت صنعتی گرایش مالی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان

زمانی که رفتار انسان تقویت شده و او را در جهت دست یابی به اهداف مشخص به منظور رفع نیازها و محرومیت های موجود سوق می دهد، در واقع فرآیند انگیزش شکل گرفته است. بنابراین عامل اصلی تقویت کننده رفتارها، نیازها هستند. با توجه به دیدگاه نظریه پردازان غربی که بُعد مادی انسانی را مدنظر قرار می دهند، نیازهای انسان را نیز صرفاً مادی قلمداد نموده حال آنکه بر اساس آموزه های اسلامی، انسان دارای یک بعد روحانی نیز بوده که نیازهای خاص خود را می طلبد. نظر به این مهم، در این مقاله ضمن تبیین مفهوم و مبانی انگیزش، تلاش گردیده به بررسی آن از دیدگاه غربی و اسلامی پرداخته شود. در این راستا پس از بیان تئوری های رایج غربی، ابتدا اهم مترادف های انگیزش در قرآن کریم همراه با آرای برخی اندیشمندان مسلمان مطرح شده و سپس به بررسی انگیزش از دیدگاه اسلام پرداخته و در نهایت دو دیدگاه غربی و اسلامی مقایسه گردیده اند. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که دیدگاه اسلامی نسبت به غربی به جهت توجه به همه ابعاد وجودی انسان، ضمن آنکه طبقه بندی جامعی از نیازهای انسان ارائه می نماید، به دیدگاه اقتضایی انگیزش توجه نموده و معتقد است قدرت انگیزش نیازهای مختلف در شرایط گوناگون، متفاوت است. لذا توجه به یک چارچوب مفهومی جامع در این خصوص، می تواند موجب برانگیختن افراد و متعاقب آن تقویت رفتار آنها جهت تحقق اهداف فردی و سازمانی گردد.

انگیزش، دیدگاه اسلامی انگیزشی، دیدگاه غربی انگیزش، دیدگاه اقتضایی