جعفر نیکبخت - استادیار و عضو هیئت علمی گروه مهندسی آب دانشگاه زنجان

پایه و اساس طراحی ظرفیت سیستمهای ابیاری برنامه ریزی ابیاری و مطالعات هیدرولوزیکی تعیین دقیق و صحیح مقدار تبخیر تعرق می باشد انتشار بیش از حد گازهای گلخانه ای در دهه های اخیر و تغییرات به وقوع پیوسته در اقلیم در اثر آن، موجب تغییر در پارامترهای هواشناسی مؤثر در تبخیر-تعرق گردیده است.تحقیق حاضر تأثیر تغییر اقلیم بر مقدار تبخیر-تعرق مرجع گیاه چمن )Ref-ETO در منطقه تبریز مورد بررسی قرار گرفت.بدین منظور مقادیر روزانهRef-ETO به روش استاندارد فائو - پنمن- مانتیث با استفاده از مقادیر ساعتی پارامترهای هواشناسیایستگاه سینوپتیک تبریز برای دوره آماری 1961 تا 2006 محاسبه گردیدمیانگین ماهانهRef-ETOبرای 6 ماه اول سال )دوره کشت و کار( و میانگین متحرک دوره های 30 ساله مقادیر ماهانهRef-ETOبرای دوره آماری محاسبه گردید. با توجه به نتایج حاصل مقادیر میانگین ماهانهRef-ETO فروردین و اردیبهشت در دوره30 ساله 1977-2006 نسبت به دوره 1961-1990 به ترتیب 0/21 و 0/19 میلیمتر در روز ) 7درصد و 5درصد( و نسبت به میانگیندراز مدت1961-2006 0/14 و 0/15 میلی متر در روز ) 5 درصد و 3درصد( افزایش یافته است.برای خرداد ماه مقادیر ماهانهRef- ETO برای 7 دوره 30 ساله سالهای اماری مورد بررسی روند کاهشی داشت ولی از دوره 8 به بعد روند افزایشی پیدا کرده است به گونه ای که مقدار میانگین ماهانه Ref-ETO دوره 30 ساله آخر نسبت به اولین دوره 0/1 میلی متر در روز 2درصد( و نسبت به میانگین بلند مدت 0/17 میلیمتر در روز ) 3درصد( افزایش یافته است.

تبخیر-تعرق گیاه مرجع چمن، تغییر اقلیم، روش استاندارد فائو-پنمن-مانتیث