مسعود اقبالی - دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم
محمد مهدی مرادی - دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

سیمایی که تعابیر قرآن کریم از حالات روحی و روانی انسان‌ها در هنگام ورود به بهشت یا جهنّم تصویر کرده است، نشان‌دهندۀ تناسب و هماهنگی لفظ و معنا در تبیین جلوه­های جزا و مکافات عمل افراد است. مفاد آیات 71 و 72 سورۀ مریم از چگونگی «ورود» همۀ­ انسان­ها اعم از کافر و مؤمن به جهنّم حکایت دارد، که پرهیزکاران نجات می‌یابند و ناپاکان در آن باقی می­مانند. برخی نیز با تبیین معناشناسی واژۀ «ورود» در برخی آیات قرآن در جلوۀ «حضور و اشراف»، آن را قابل تعمیم به معنای واژۀ «وارِدُها» در سورۀ مریم دانسته و ورود همگانی به جهنّم را منتفی شمرده‌اند. برخی دیگر نیز چنین دخولی را در فضایی غیر از جهنّم متصور شده­اند. از این رو، پژوهش حاضر به شیوۀ توصیفی و تحلیل آیات قرآنی، با بررسی و نقد دیدگاه­های مختلف در این باره، بر معنای واژۀ «وارد» در جلوۀ «دخول» در جهنّم تأکید داشته و با  بهره­گیری از دیگر آیات و روایات، آن را تبیین کرده است. یافته­های پژوهش بیانگر آن است که همۀ انسان‌ها اعم از مؤمن و کافر وارد جهنّم می­شوند، امّا هنگام ورود بهشتیان به جهنّم، آتش سوزان آن هیچ آسیبی به ایشان نمی­رساند، بلکه شعله­های فروزان آتش در برابرشان سرد و گلستان می­شود، سپس در امنیت کامل به بهشت درمی‌آیند.

آیه‌های 71 و 72 مریم, ورود به جهنّم, حضور و اشراف, مؤمنان, آیات مشکل