شیرزاد طایفی - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبائی
نعمت الله ایران زاده - دانشیار زیان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبائی
عنایت اله دارائی - دانشجوی دکتری رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبائی

محمود دولت‌آبادی، رمان «با شبیرو» را در سال 1351 به چاپ رسانده است. آثار فرهنگی و به‌ویژه ادبی، برآیند موقعیت و بافت اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی و همچنین گفتمان‌های سیاسی موجود در جامعه هستند؛ ازاین‌رو، در این پژوهش، با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی (بر پایۀ اندیشه‌های جیمز پل جی و نورمن فرکلاف)، به تحلیل گفتمانِ سیاست در رمان «با شبیرو» پرداخته شده است. این رمان متأثر از گفتمان چپ (مارکسیسم و کمونیسم) و حزب توده به نگارش درآمده و در آن، زندگی دردناک انسان‌های فقیر، اعتصاب کارگران، زندگی و فعالیت مبارزان سیاسی و زندانی و سرکوب شدن آنان و همچنین سختی‌ها و دشواری‌هایی که متوجه خانوادۀشان می‌شود، به نمایش گذاشته شده است. استعمارستیزی، غرب‌ستیزی، محکوم­کردن دخالت­های بیگانه، به‌ویژه انگلیس، لزوم استقلال سیاسی کشور، استبدادستیزی، مخالفت با حکومت و وضعیت موجود، مبارزه با فقر و بی‌عدالتی، انتقاد از سیستم اداری و سیاست‌های دولت، تعهد دربرابر مردم، طرف‌داری از طبقۀ کارگر و گروه‌های در حاشیه و بی‌بهره از قدرت، از جمله ایدئولوژی‌های موجود در این رمان است. آگاهی کامل از بافت تاریخی- سیاسی که اثر ادبی در بستر آن شکل گرفته است، موجب فهم همه‌جانبه‌تری از اثر و چراییِ خلق آن می‌شود.

تحلیل گفتمان انتقادی, رمان سیاسی, گفتمان چپ, حزب توده, با شبیرو