سید محمد رضا تقوی - استاد دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی و عضو پژوهشکده تحول علوم انسانی دانشگاه شیراز

هدف از پژوهش حاضر نقد کتاب هویت علم دینی: نگاهی معرفت‌شناختی به نسبت دین با علوم انسانی تألیف خسرو باقری است. کتاب ازنظر شکلی بیش‌تر شرایط موردنظر را داراست و بنابراین مطلوب ارزیابی می‌شود. به‌لحاظ محتوایی نیز تلاش درخوری برای دست‌یابی به یک مدل دینی درمقام اثبات علم با بذل توجه به تجربه و بررسی عینی پدیده‌ها انجام شده است؛ ضمن آن‌که کاستی‌هایی نیز وجود دارد، ازجمله: 1. مغفول‌بودن اثر تعاملی حس و عقل و قلب، 2. تقلیل واقعیت به واقعیت مشهود، 3. نداشتن ارتباط منطقی بین هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی، و روش‌شناسی، و 4. تقلیل منابع معرفت و انحصار ملاک صحت در امور تجربی. باتوجه‌به این‌که حس و عقل و قلب در تعامل دائم با یک‌دیگر معرفت را شکل می‌دهند و تمامی تجربه‌ها و کنش‌های انسانی درمورد شناخت عقلی (بینش) و باور قلبی (گرایش) فرد است که تعین می‌یابند، بنابراین، شایسته است اندیشمندان مسلمان برمبنای تعامل و هماهنگی بین حس و عقل و قلب دستگاه ادراکی انسان را تبیین کنند و معاییری را برای تمایز ادراک صائب از غیرصائب مشخص سازند.    

نقد کتاب, نظریه, علم دینی, علم تجربی دینی