هاجر سازور - کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه بجنورد
مسعود نیکو قدم - استادیار گروه اقتصاد دانشگاه بجنورد
مجید دشتبان فاروجی - استادیار گروه اقتصاد دانشگاه بجنورد

از جمله عواملی که می‌توانند رشد اقتصادی رشد اقتصادی پایدار و بالا را برای کشورها به ارمغان آورند، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و تجارت خارجی است. سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی می‌تواند به‌عنوان مکملی برای نهاده‌های مالی داخلی و ابزاری برای رسیدن به هدف رشد اقتصادی باشد. هم‌چنین سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به دلیل مزیت‌های متعدد از جمله انتقال تکنولوژی، دانش روز و ایجاد اشتغال، از مطلوبیت زیادی برخوردار است. از طرف دیگر گسترش روابط تجاری می‌تواند موجب افزایش سرعت انتشار تکنولوژی شده، که این امر نیز همراه با رقابت بین‌المللی می‌تواند، سبب افزایش بهره‌وری شرکت‌های داخلی و به دنبال آن رشد اقتصادی شود. هدف اصلی مطالعه حاضر بررسی تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و تجارت خارجی بر رشد اقتصادی کشور ایران طی دوره زمانی 1349 تا 1396 با استفاده از روش خود‌بازگشتی با وقفه‌های توزیعی Auto-Regressive Distributed Lag: ARDL)) است. نتایج حاصل از برآورد مدل نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، تجارت خارجی، سرمایه انسانی و سرمایه ثابت ناخالص داخلی (سرمایه‌گذاری داخلی)، اثر مثبت و معناداری بر رشد اقتصادی کشور ایران دارد، اما هزینه‌های مصرفی دولت، مالیات بر درآمد و تورم اثر منفی و معناداری بر رشد اقتصادی داشته‌اند. هم‌چنین متغیر حاصل‌ضربی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و تجارت خارجی رابطه مثبت و معناداری با رشد اقتصادی کشور ایران دارد.

سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی, تجارت خارجی, رشد اقتصادی. طبقه ‏بندی JEL: E29, C10, C22, O40