محمدجواد رضائی - دانشجوی دکتری علوم اقتصادی دانشگاه امام صادق(ع)j.rezaei@isu.ac.ir
مهدی موحدی بک نظر - دانشجوی دکتری علوم اقتصادی دانشگاه امام صادق(ع) movahedi@isu.ac.ir

نظریة انتخاب عمومی با تمرکز بر دولت جهت تحلیل و درک پیامدهای حاصل از تعامل عناصر موجود در آن، موضعی روشنگرانه نسبت به این نهاد مهمِ تخصیص‏دهنده اتخاذ کرده است. این نظریه با وارد‌کردن ابزارهای علم اقتصاد در علوم سیاسی و تکیه بر برخی مشخصات نهادگرایانه بر بسیاری از مطالعات اقتصادی تأثیر به‌سزایی داشته است. مقالة حاضر در پی درک خاستگاه، نظام تحلیلی و مؤلفه‏های بنیانی نظریة انتخاب عمومی است. به‌منظور برشمردن مشخصات مزبور با مراجعه به مطالعات پیشگامان این مکتب و قالب‏بندی آنها به تبیین این نظریه در هشت مؤلفه پرداخته‏ایم. آنچه از تمرکز مطالعات این حوزه راجع به ساختارهای سیاسی برمی‏آید لزوم رسیدگی به مشکلات و هزینه‎‏های مربوط ـ به دور از پیگیری هرگونه انگارة مخالف دولت ـ در کنار توجه به فواید بهره‏گیری از نهاد دولت است. ارزیابی مؤلفه‏های احصاء شده نیز بیانگر این موضوع است که می‏توان تا حد زیادی در تحلیل‏های اقتصادی به‌واسطة بیان واقعیات مشاهده شده، از تحلیل‏های مبتنی بر نظریة انتخاب عمومی بهره گرفت.

اقتصاد بخش عمومی, جیمز بوکانون, گوردون تالوک, شکست دولت, نظریة انتخاب عمومی, نهادگرایی, نات ویکسل