سیداصغر جعفری - استادیار حقوق و روابط بین الملل دانشگاه صنعتی مالک اشتر

حقوق بشر، حقوق بنیادینی است که انسان از آن حیث که انسان است، فارغ از رنگ، نژاد، ملیت، جنسیت و عقیده از این حقوق برخوردار است. وقتی پیشینه حقوق بشر و سیر تدوین آن، مورد مطالعه قرار می گیرد، چنین برداشت می شود که حقوق بشر ریشه غربی دارد و غرب مبتکر و مشوق آن در عرصه بین المللی بوده است. این در حالی است که اسلام چهارده قرن قبل از آن، به مفهوم تام آن توجه و بدان تاکید نموده و خداوند منان در کتاب عظیمش، یعنی قرآن کریم از آن به روشنی و شایستگی یاد کرد و رسول بزرگوارش در مقام عمل، آن را به بهترین وجه به مورد اجراء درآورده است. این مقاله پس از مرور ادبیات نظری در باره حقوق بشر، به شیوه توصیفی- تحلیلی، جلوه های گوناگون حقوق بشر از منظر قرآن کریم را تبیین کرده است. یافته های این تحقیق نشان می دهد نه تنها حقوق بشری که تمدن قرن بیستم برای انسان ها به رسمیت شناخته است، در مقایسه با حقوق بشر در اسلام نوعی سازگاری وجود دارد، بلکه برتری دیدگاه حقوق بشر در اسلام نسبت به دیدگاه رایج حقوق بشر را نمایان می کند.

قرآن، حقوق بشر، حق حیات، کرامت انسانی ، آزادی